Cá neon là loài cá sặc sỡ, hiền lành, bơi đàn đến từ Nam Mỹ. Chúng là loại cá mình thường xuyên chọn để nuôi trong cá bể cá cộng đồng, đặc biệt là những bể biotop phong cách nước đen.
Xem thêm: Các loài cá phù hợp nhất cho bể biotop
Cá neon là dòng cá rẻ, dễ sống, phù hợp cho cả những người mới nuôi và nuôi lâu năm. Chúng có thể được nuôi chung với nhiều loài cá khác nhau. Với kích thước bé thì cá neon cũng không yêu cầu bể cá quá to. Nhưng suy cho cùng, cá neon vẫn là cá cảnh, bạn vẫn cần phải biết về nhu cầu cơ bản của chúng và cung cấp cho cá môi trường sống phù hợp để cá có thể sống khỏe.
Trong bài viết này mình sẽ nói về cách chăm sóc cho cá neon, các dòng cá neon và cách nuôi chúng sinh sản.
Về cá neon
Cá neon có tên khoa học là Paracheirodon innesi (cá neon thường, neon kim cương), chúng thuộc họ Characidae, sống tại khu vực sông suối tại khu vực Amazon. Loài cá này đã có mặt trong những bể cá cảnh vào đầu thế kỷ 20. Khi đó, nhờ vào kích thước nhỏ cộng với màu sắc bắt mắt, cá đã nhanh chóng trở nên phổ biến. Cho đến giờ, cá neon vẫn là một trong những dòng cá thủy sinh được ưa chuộng nhất.
Cá neon có thân hình ovan cùng với miệng nhỏ. Cá có vây ngắn so với cơ thể. Cá neon có vây cứng với thân hình có hai màu xanh dương, đỏ neon rõ rệt. Khi cá quen với môi trường bể nuôi, chúng sẽ lên được màu sắc đậm và tươi hơn.
Cá neon trưởng thành có kích thước vào khoảng 3-4 cm. Cá neon vua sẽ có kích thước to hơn một tẹo so với các loài neon khác như là neon kim cương, neon xanh,…
Các loại cá neon
Cá neon thường/ neon kim cương (Paracheirodon innesi)
Đây là loại neon phổ biến nhất – cá neon thường hay còn được gọi là neon kim cương. Chúng có dải màu xanh neon chạy dọc trên thân và dải đỏ chạy từ đuôi cho đến giữa đuôi.
Cá neon albino (Paracheirodon Innesi)
Cá neon albino là dòng cá được lai tạo từ cá neon kim cương để loại bỏ sắc tố màu sắc trên thân cá. Cá thường có màu trắng trong, có thể vẫn có thêm ít vệt vàng và xanh. Một số loại cá có thể có mắt màu đỏ.
Cá neon vua (paracheirodon axelrodi )
Cá neon vua có kích thước to hơn so với cá neon thường một tẹo. Cá có thân hình mập hơn, với vệt đỏ trên thân rõ nét hơn nhiều. Cá neon vua có thể đạt tới kích thước là 5cm, trong khi đó, neon thường chỉ có kích thước trung bình vào khoảng 2.5cm.
Cá neon xanh (Paracheirodon simulans)
Cá neon xanh hay bị nhầm so với cá neon thường. Chúng có vạch xanh chạy dọc trên thân giống neon thường. Tuy nhiên, vạch đỏ của chúng mờ hơn và cá sẽ có ánh xanh lá cây trên thân.
Cá neon đen (Hyphessobrycon herbertaxelrodi)
Cá neon đen là một trong những loài cá tetra bị đánh giá thấp, không được nổi tiếng bằng cá neon thường. Tuy vậy, chúng vẫn là một trong những loài cá được ưa thích nhất của mình. Dù cho tên gọi có vẻ giống nhau nhưng cá neon đen có họ hàng khá xa so với cá neon thường và chúng có nhiều điểm khác biệt.
Bạn có thấy tên khoa học, các loài cá neon trên đều cùng chi paracheirodon, chỉ khác loài. Cá neon đen thuộc một chi khác hoàn toàn so với cá neon thông thường. Chúng khỏe hơn, có kích thước to và thân hình mập hơn một tẹo..
Chúng thường bạo hơn, bơi ở tầng phía trên bể hơn so với cá neon thường. Do có kích thước lớn hơn một tẹo và tính cách bạo dạn hơn nên trước mình cũng gặp chút khó khăn khi nuôi chung chúng với cả tép. Cá neon sẽ thỉnh thoảng rỉa và ăn tép nếu tép vừa miệng của chúng.
Tập tính, tính cách của cá neon
Ngoại trừ cá neon đen đôi khi có thể hơi bạo hơn tẹo, các dòng cá neon đều là loài cá hiền lành, nhút nhát và dễ hoảng sợ. Khi sợ, cá neon sẽ thường trốn vào cây cối thủy sinh trong bể. Cá thích bơi thành đàn. Nếu bạn nuôi chúng với số lượng tầm 10 con trở lên thì cá sẽ bơi đàn qua lại, khám phá khắp bể. Khi bơi thành đàn, cá cũng sẽ cảm thấy thoải mái hơn, tránh việc bị cá khác bắt nạt.
Cá neon không bắt nạt cá khác, chúng có thể chung sống cùng mọi loài cá hiền lành, có chung kích thước khác.
Tuổi thọ của cá tetra
Thông thường, ngoài tự nhiên, cá neon có thể sống tới 8 năm. Con số này có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào môi trường sống ở trong bể. Nếu bạn có thể cho cá môi trường với chăm sóc tốt thì cá sẽ sống lâu hơn.
Yêu cầu nước và bể nuôi cá neon
Cá neon là loài cá sống khỏe, có thể sống trong môi trường có độ pH cao hoặc thấp. Tuy vậy, giống như các loài cá đến từ khu vực nước đen Amazon khác, cá neon thích nước có độ pH thấp hơn. Độ pH tốt nhất là vào khoảng 5.5 – 7.
Nhiệt độ nuôi cá neon nên vào khoảng 23-28 độ C. Độ cứng nước vào khoảng 5-15 dGH (80-200 ppm)
Bạn có thể không quá để ý đến thông số nước, miễn là bạn có thể giữ được cho môi trường sống của cá neon ổn định. Cá neon có thể sống được kể cả khi thông số nước lệch một tẹo. Tuy nhiên, cá sẽ bị nhạy cảm với thay đổi môi trường nước đột ngột.
Vậy nên, giữ cho chất lượng nước ổn định là chìa khóa để cá sống khỏe. Để làm vậy thì bể nuôi cá neon phải có lọc tốt với vật liệu lọc sinh học đầy đủ. Bạn nên thực hiện thay khoảng 10-15% lượng nước bể cộng với hút cặn đáy hàng tuần hoặc hai tuần một lần nếu bể nuôi ít cá.
Bể nuôi nên có kích thước tốt. Bể càng to thì nước sẽ càng ổn định và bạn sẽ càng ít phải thay nước cũng như hút cặn đáy hơn.
Bể nuôi cá neon cũng nên được trồng thêm cây thủy sinh. Ngoài tác dụng cung cấp cho cá chỗ trốn, cho bể thêm đẹp thì cây thủy sinh còn có tác dụng lọc nước. Các loại cây tốt là cây mọc nhanh và mọc cao, như là các loại rong hoặc cây cắt cắm. Bể có nhiều cây cối sẽ giúp cá có khu vực tối để nghỉ ngơi, trốn, giúp mô phỏng lại môi trường sống tự nhiên của cá tốt hơn.
Xem thêm: Các loại cây lọc nước tốt cho bể thủy sinh
Cá neon ăn gì
Để cá cảnh có thể khỏe mạnh thì bạn phải để ý đến nhiều yếu tố khác nhau. Ngoài việc đảm bảo nước bể luôn sạch thì bạn cũng phải đảm bảo cho cá có chế độ ăn đa dạng, chất lượng và đầy đủ chất.
Cho cá ăn đúng loại thức ăn và đúng cách không chỉ giúp cho cá tránh được các loại bệnh tật mà còn giúp chúng lên màu đẹp, năng động hơn. Hơn hết nữa cho cá ăn đúng cách cũng giúp bạn kiểm soát được vấn đề về rêu hại và chất lượng nước luôn được đảm bảo.
Cá neon là loài ăn tạp. Chúng cần phải cho ăn thức ăn đa dạng dể có thể có đủ chất, lên màu đẹp. Thực đơn chính của cá neon nên là các loại đồ ăn khô như là cám, thức ăn dạng mảnh. Mình thường dùng cám thái (lazada) để cho các loại cá nhỏ như là cá neon ăn.
Ngoài ra, bạn cũng nên bổ sung thêm cho cá thức ăn tươi sống, đông lạnh một đến hai lần một tuần. Các loại thức ăn tươi kể đến là trùn chỉ, trùn huyết, artemia, bobo,…
Cá chỉ nên được cho ăn 1-2 lần một ngày và chỉ nên được cho ăn vừa đủ để ăn hết dưới 3 phút. Nếu bạn cho cá ăn quá nhiều thì cá có thể bị phình bụng, để lại thức ăn thừa. Thức ăn thừa tích tụ bên dưới đáy bể có thể dễ dàng tạo chất độc và khiến cá bị bệnh.
Cá neon nuôi chung với cá gì?
Nếu bạn muốn cá neon khỏe mạnh thì bạn cũng cần phải cân nhắc kĩ trước khi chọn loài cá cùng bể để nuôi chung với cá neon. Chúng có thể được nuôi chung với các loài không quá to, hiền lành khác. Có thể kể đến là:
- Cá bảy màu
- Sóc đầu đỏ
- Ember tetra
- Cá mún
- Cá bình tích
- Cá chuột
- …
Xem thêm: Cá neon nuôi chung với cá nào.
Các loại bệnh phổ biến ở cá neon
Cá neon có thể bị bệnh nếu môi trường nước không đảm bảo. Cá có thể bị các bệnh về nấm, vi khuẩn, virus, ký kinh. Một số căn bệnh phổ biến có thể kể đến là:
Cách phòng bệnh cho cá neon
Cách tốt nhất để phòng tránh bệnh thối vây cũng như vô số căn bệnh khác ở cá là đảm bảo nước bể của bạn luôn sạch và được chăm sóc thường xuyên.
Để làm vậy thì bạn cần phải thực hiện thay nước cho bể định kỳ. Tối ưu nhất là khoảng 10-15% lượng nước bể một tuần với nước sạch đã được khử clo.
Bạn cũng nên tránh nuôi quá nhiều cá bởi lượng phân thải sẽ quá nhiều hoặc các loại cá khác nhau sẽ rỉa vây của loài cá yếu hơn.
Bạn cũng nên kiểm tra mức độ tương thích của từng loài cá trước khi nuôi chung chúng trong cùng một bể.
Bạn không nên cho cá ăn quá nhiều, chỉ cho cá ăn mỗi lần lượng thức ăn chất lượng tốt vừa đủ để chúng có thể ăn hết trong vòng 3 phút. Càng nhiều thức ăn thừa thì khả năng vi khuẩn có hại và chất độc trong nước càng tăng cao.
Khi cho cá ăn bạn cũng nên quan sát kĩ cá để phát hiện được các dấu hiệu sớm bệnh để có thể kịp thời đưa ra biện pháp chữa trị phù hợp.
Sinh sản cá neon
Nuôi cá neon sinh sản có thể sẽ hơi khó so với các loài cá khác như là bảy màu, mún, két panda, betta,.. Đầu tiên là bạn không nên nuôi chúng sinh sản trong bể cộng đồng. Bạn cần phải có bể riêng để cá sinh sản. Cá khi đạt hai tháng rưỡi tuổi sẽ đủ tuổi để sinh sản.
Cá neon cái sẽ mang trứng cho đến khi chúng chuẩn bị đẻ. Khi cá sắp đẻ thì bạn sẽ bụng chúng càng lúc càng phình to hơn. Trong thời gian này, cá đực cũng sẽ bắt đầu đuổi cá cái nhiều hơn.
Tuy nhiên, cá đực cũng có thể đuổi cá cái để thụ tinh cho trứng do cá cái đã bắt đầu đẻ rồi.
Vậy nên nếu bạn muốn tách cá ra bể sinh sản riêng thì bạn nên tách cá khi phát hiện cá cái có bụng to.
Khi đó bạn cần tách cá đực và cái ra bể sinh sản riêng. Bể sinh sản nên có thể tích tối thiểu vào khoảng 5 lít hoặc hơn, có nhiều xơ dừa hoặc là các loại cá cây khô để có thể bảo vệ trứng cá. Cá neon sinh sản tương đối khó, chúng sẽ không đẻ trừ khi môi trường nước giống như ngoài tự nhiên của cá. Vì vậy bạn cần phải sử dụng nước mềm, tốt nhất là nước lọc RO. Bạn cũng nên ngâm thêm một hoặc hai cái lá bàng khô để tạo nước đen, đồng thời hạ pH trong nước. Bể sinh sản không cần lọc hoặc sử dụng lọc vi sinh. Bể nên được đặt ở nơi tối, tránh người qua lại.
Nếu thành công, bạn có thể phát hiện thấy những quả trứng nhỏ li ti dưới đáy bể vào 1-2 ngày sau. Mỗi lần đẻ, cá neon cái có thể đẻ từ 50-150 trứng. Tỉ lệ nở thành công sẽ khoảng 50%. Tức là sẽ có nhiều quả trứng có thể hỏng.
Khi phát hiện cá đã đẻ, bạn cần tách riêng cá bố mẹ ra, nhỏ xanh methylen vào bể trứng theo liều lượng khuyên dùng để ngăn ngừa nấm trên trứng.
Sau khoảng 24 tiếng, cá con sẽ nở. Cá neon bột nhỏ hơn nhiều so với cá bột của các loài khác. Vậy nên trong tuần đầu bạn không nên cho chúng ăn các loại thức ăn quá lớn. Bạn có thể cho chúng ăn trùng cỏ hoặc là một ít lòng đỏ trứng trong khoảng thời gian này. Khi cá đã bắt đầu lớn hơn thì bạn có thể sử dụng artemia, kết hợp với thức ăn khô nghiền để nuôi cá.
