Cá bị mất màu là dấu hiệu cho thấy có gì đó đang không ổn với sức khỏe của cá bạn. Tình trạng này không chỉ xảy ra ở cá betta mà còn ở nhiều loài khác.
Tình trạng cá bị mất màu, đi kèm với việc cá bơi lờ đờ và bỏ ăn có thể nguy hiểm. Nếu để lâu thì thậm chí cá có thể chết.
Cá betta có thể bị mất màu khi chúng bị stress hoặc bị bệnh.Tuy nhiên, đôi khi tình trạng mất màu của cá là do nguyên nhân tự nhiên không thể tránh khỏi, cá vẫn có thể khỏe mạnh và không bị làm sao cả.
Cá bị mất màu có lên lại màu được không? Chữa trị cho chúng như thế nào? Trong bài viết này mình sẽ giải đáp các thắc mắc đó.
Tại sao cá betta bị mất màu?
Một số loài cá betta có màu sắc vô cùng nổi bật. Thông thường, chúng sẽ không bị mất màu khi vẫn khoẻ mạnh. Màu sắc của cá betta có thể là dấu hiệu để bạn có thể nhận biết xem cá betta có đang khoẻ hay không.
Cá betta chủ yếu bị mất màu do stress. Cá có thể bị stress do nhiều nguyên nhân khác nhau. Có thể là do môi trường sống không tốt, cá được nuôi trong bể quá bé, cá bị sốc nước, sốc nhiệt độ,… Cá betta cũng có thể bị mất màu khi chúng mắc các bệnh ngoài da. Ngoài ra, cá betta cũng có thể nhạt dần do nguyên nhân tự nhiên. Như chúng bị già hoặc do gien cá, trong trường hợp này bạn không thể làm gì khác được.
Một khi vấn đề được xử lý thì màu sắc của cá betta sẽ dần dần quay trở lại.
1.Nước bể cá không tốt
Một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến cá bị stress, từ đó khiến cho cá bị mất màu là nước bể nuôi không tốt. Nguyên nhân có thể là do bể chưa được cycle.
Nói ngắn gọn lại là hệ vi sinh của bể không đủ để xử lý các chất gây hại trong bể cá. Khi vừa mới làm bể, bạn cần phải chạy lọc trong ít nhất là 2 tuần trước khi thả cá vào bể. Bạn có thể đẩy nhanh quá trình này bằng cách châm thêm vi sinh cho bể.
Nếu hệ vi sinh trong bể không đủ thì ammonia sẽ tích tụ lại. Chỉ cần một lượng ammonia nhỏ thôi cũng đủ để gây ngộ độc cá. Dù cá betta là loài sống khỏe nhưng chúng vẫn cần phải được chăm sóc kỹ, giống như mọi loài cá khác.
Cá betta bị ngộ độc ammonia, nitrite sẽ có biểu hiện mất màu trên khắp cả người, cá bơi lờ đờ, bỏ ăn, mang cá màu hơi đỏ và hoạt động mạnh… Trong một số trường hợp thì cá thậm chí có thể bị mất gần như toàn bộ màu và không bơi được nữa.
Cách chữa trị
Khi trường hợp này xảy ra, bạn cần thay nước ngay để loại bỏ chất độc tích tụ. Bạn chỉ nên thay khoảng 30% lượng nước trong bể, tránh thay quá nhiều để phòng trường hợp cá bị sốc nước.
Bạn có thể tiếp tục thay nước nhưng nên đợi 3 tiếng sau mỗi lần thay. Sau khi thay bạn nên châm thêm vi sinh để hệ vi sinh có thể kịp thời phát triển trở lại.
Vi sinh sẽ giúp chuyển hoá ammonia thành nittite và nittite thành nitrate. Cây cối thủy sinh có thể sử dụng nitrate làm nguồn dinh dưỡng. Chất này tuy không nguy hiểm nhưng sẽ có hại cho cá nếu tích tụ nhiều. Đó là lý do bạn cần thay nước định kì cho bể nuôi cá betta. Bể càng bé thì càng phải thường xuyên thay nước.
2. Bể nuôi cá betta quá bé
Cá betta là loài cá sống khỏe, chúng có thể sống được ở trong những bể vô cùng bé, thậm chí chỉ là một cái cốc nước. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là bạn nên nuôi chúng như vậy.
Bể bé sẽ dễ dàng bị tích tụ chất độc, như mình đã giải thích bên trên. Bể càng to thì nước càng sạch, ổn định và đỡ phải thay nước thường xuyên hơn. Bể quá bé thì thông số nước càng bị thay đổi nhanh, từ đó càng dễ làm cá betta bị stress và mất màu.
Cá betta là loài cá có tính cách độc đáo. Chúng thích bơi lội xung quanh và khám phá không gian sống. Nếu bạn nuôi cá betta trong những bể quá bé thì chúng sẽ nhanh chóng bị chán. Cá sẽ giành hầu hết thời gian nằm dưới đáy bể và có thể sẽ bị mất màu
Bạn nên nuôi cá betta trong những bể có kích thước tối thiểu là 10 lít. Bể cá nuôi thêm cây thủy sinh và có hệ thống lọc thì càng tốt.
3. Cá bị sốc nước
Cá betta cũng giống như mọi loài cá cảnh khác – chúng nhạy cảm với thay đổi nhiệt độ. Chỉ cần bể cá giảm 2-3 độ qua đêm thôi cũng đủ để cá betta bị sốc nước.
Nguyên nhân thứ hai khiến cho cá bị sốc nước là bạn đã thay quá nhiều nước cho bể cá. Không thay nước có thể khiến cá bị bệnh, nhưng thay quá nhiều nước một lần cũng khiến cá gặp nguy hiểm không kém. Khi thay nhiều nước, bạn có thể vô tình sử dụng nguồn nước quá khác so với bể nuôi: về nhiệt độ, độ cứng hoặc mức pH.
Nguyên nhân thứ ba khiến cá bị sốc nước, từ đó bị mất màu là bạn không cho cá làm quen với nước khi mới mua cá về. Khi mua cá về, bạn không nên thả luôn cá vào bể. Làm vậy có thể khiến cho chúng bị sốc. Cá betta đã stress trong quá trình vận chuyển sẽ càng bị sốc hơn, cá có thể bỏ ăn hoặc thậm chí là chết.
Để chữa trị vấn đề cá bị sốc nước thì bạn chỉ nên đợi, tránh làm gì thêm để cá có thể từ từ làm quen môi trường mới. Bạn có thể cho sủi oxy nhẹ vào trong bể. Lý do là khi cá bị sốc nước thì hệ hô hấp của chúng sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn, do đó cá có thể gặp khó khăn lấy oxy trong nước.
Bạn cũng nên ngừng cho cá ăn cho đến khi cá bình thường trở lại. Cho cá ăn trong thời gian này có thể khiến cá bị táo bón, phình bụng hoặc cá có thể bỏ ăn. Thức ăn tích tụ dưới đáy bể sẽ có thể dễ dàng làm ô nhiễm nước nếu không được vớt ra.
4. Cá betta gặp các bệnh ngoài da
Nếu cá betta chỉ bị mất màu ở một vài khu vực, vây và đuôi cá nhìn khác thì đó là do cá đang bị bệnh ngoài da. Ngoài ảnh hưởng vùng da bị bệnh thì các loại bệnh này cũng có thể khiến cá bị stress, yếu đi. Từ đó màu sắc trên toàn thân cũng bị nhạt đi theo.
- Cá có thể bị bệnh nhiễm khuẩn (columnaris). Cá bị bệnh thường có búi trắng phát triển ở miệng, sau đó lan vào thân, tạo các mảng trắng và thậm chí có thể bị loét.
- Cá có thể bị nấm – biểu hiện là lớp nấm phồng mọc trên người cá
- Vây cá có thể bị đục và rách/ có màu trắng đục ở phần rìa.
- Ngoài ra cá cũng có thể mắc các bệnh khác như là ký sinh trùng, nấm trắng,…
Bạn cần nhớ là cá nguồn bệnh luôn có trong nước. Bạn không thể tránh được. Cá khoẻ mạnh sẽ có hệ đề kháng khoẻ. Khi đó cá có thể dễ dàng đẩy lùi các loại bệnh này.
Cá bị stress cộng với nguồn nước không sạch chính là nguyên nhân gián tiếp chính khiến cho cá bị bệnh.
Xem thêm:
Cách chữa trị cá cảnh bị bệnh nấm trắng
Cách chữa trị cá bị cảnh bị xuất huyết
5. Cá bị stress do bạn cùng bể
Cá betta là loài cá bảo vệ lãnh thổ, đặc biệt là cá betta đực. Nếu bạn không cho cá betta đủ không gian sống, chúng sẽ liên tục ở trong trạng thái chiến đấu hoặc bỏ chạy.
Vấn đề này cũng có thể xảy ra nếu bạn đặt hai bể có cá đực gần nhau và chúng có thể thấy nhau. Khi ở trong tình trạng căng thẳng quá lâu thì cá có thể sẽ bị stress. Từ đó màu sắc của cá cũng nhạt dần.
Đôi khi, hình phản chiếu của cá cũng kích thích bản năng chiến đấu của chúng.
Bạn cũng không nên nuôi chung các loài cá có tập tính rỉa vây với cá betta. Cá betta là loài có bộ vây dài và không bơi nhanh. Do đó, chúng có thể dễ dàng thành nạn nhân của các loài như xecan, hồng cam, cánh buồm,..
6. Cá betta có gen cẩm thạch
Cá betta marble hay còn gọi là betta cẩm thạch là loại cá có màu sắc thay đổi theo thời gian. Quá trình thay đổi màu sắc này có thể xảy ra vài lần trong suốt vòng đời của cá. Nếu cá của bạn có những mảng nhỏ màu sắc khác thì có thể là do chúng đang trong quá trình đổi màu.
Đôi khi, các loại betta này có thể thay đổi màu sắc hoàn toàn, chuyển thành màu trắng khắp cả thân. Quá trình đổi màu thường diễn ra ở trên đầu cá betta trước. Cá có thể sẽ có những mảng trắng hoặc xám trên đầu, sau đó lan ra khắp người.
Nếu cá betta chỉ bị mất màu và không có biểu hiện bất thường gì khác, khả năng cao là cá chỉ đổi màu do gen mà thôi. Quá trình này thường xảy ra trong một tuần hoặc lâu hơn.
7. Cá bị già
Khi cá betta sống lâu, chúng sẽ bị mất dần màu sắc. Cá betta không phải là loài cá sống thọ. Chúng chỉ có tuổi thọ trung bình vào khoảng 2-3 năm. Cá có thể sống đến 5 năm nếu được chăm sóc tốt.
Cá có thể sẽ bị mất màu dần từ năm thứ 2. Tuy nhiên, quá trình mất màu trong trường hợp này sẽ diễn ra từ từ hơn, thay vì mất màu đột ngột như khi cá bị stress.
Làm gì để màu cá betta bình thường trở lại?
Dưới là các bước bạn có thể thực hiện để giúp cá có màu sắc trở lại:
- Thay một phần nước trong bể (trong trường hợp cá bị ngộ độc ammonia hoặc nitrite).
- Kiểm tra xem lọc có hoạt động tốt, có vị bẩn không. Nếu lọc bị bẩn, bạn hãy rửa sạch chúng bằng nước từ bể cá để tránh làm chết vi sinh.
- Cho cá ăn thức ăn tốt. Cá betta là loài cá săn mồi. Vậy nên bạn cần cho chúng ăn thực đơn giàu protein, thức ăn đông lạnh hoặc tươi sống là tốt nhất.
- Sử dụng thuộc nếu cần thiết. Bạn cần sử dụng loại thuốc chuyên dụng để chữa các loại bệnh cho cá, tránh đổ bừa thuốc vào trong bể. Nếu bạn làm vậy thì đôi khi có thể khiến cho tình hình nghiêm trọng thêm. Trong trường hợp cá bị stress, bạn có thể sử dụng các loại thuốc để dưỡng như là Seachem Stress Guard (lazada) hoặc API Stress Coat (lazada).