Cá đuôi kiếm là loài cả cảnh nước ngọt sặc sỡ. Chúng là loài cá sống khỏe, phù hợp cho những người mới nuôi cũng như là người nuôi lâu năm.
Trong bài viết này mình sẽ nói về cách chăm sóc cho cá đuôi kiếm, các loại cá đuôi kiếm và cách nuôi chúng sinh sản v
Về cá đuôi kiếm
Cá đuôi kiếm có tên khoa học là Xiphophorus helleri, cá có nguồn gốc từ Trung và Nam mỹ. Cá thuộc họ Poeciliidae – họ cá đẻ con tương tự như các loài cá cũng không kém phần phổ biến khác như là cá mún và cá bảy màu. Giống các loài cá đẻ con khác, cá đuôi kiếm rất dễ sinh sản và sẽ đẻ rất nhiều, kể cả khi bạn chỉ nuôi một con cá cái trong bể. Lý do là cá cái có thể dự trữ được tinh trùng của cá đực và có thể đẻ nhiều lần chỉ sau một lần giao phối.
Ngoại hình
Cá đuôi kiếm có nhiều màu sắc cũng như hình dáng khác nhau, tuy nhiên chúng đều có những đặc điểm chung nhất định.
Chúng có thân hình dẹp với đầu rộng và có hình tam giác nếu nhìn ngang. Phần giữa thân cá lớn nhất, càng về phía vây đuôi càng hẹp dần với phần miệng dài và dẹp đặc trưng giống các loài cá đẻ con khác như cá mún và cá bảy màu.
Cá đuôi kiếm đực và cái rất dễ phân biệt. Cá đuôi kiếm đực thường nhỏ hơn và có vây hậu môn dài hơn cá cái. Vây hậu môn của cá cái tròn và có hình quạt. Nhiều cá đuôi kiếm cái sẽ có chấm đen gần vây hậu môn, đó là chỗ chúng chứa cá con khi mang bầu. Cá đuôi kiếm đực sẽ có phần rìa đuôi kéo dài đặc trưng – lý do cho tên gọi. Trong khi đó cá cái sẽ có đuôi quạt bình thường.
Các loại cá đuôi kiếm
Cá đuôi kiếm thuộc chi Xiphophorus, trong đó có nhiều loài khác nhau, có thể kể đến là:
- Xiphophorus Helleri – Đây là loại cá kiếm thông thường, phổ biến nhất và tại theo mình tìm hiểu tại Việt Nam chỉ bán loại cá kiếm này
- Xiphophorus Montezumae
- Xiphophorus Pygmaeus
- Xiphophorus Clemenciae
- Xiphophorus Alvarezi
- …..
Cá kiếm Xiphophorus Helleri là loại phổ biến nhất, chúng đã được nuôi sinh sản chọn lọc để cho ra được các kiểu hình khác nhau như là:
- Cá huyết kiếm
- Cá kiếm koi
- Cá kiếm xanh
- Cá song kiếm
- …
Tuổi thọ cá kiếm
Cá đuôi kiếm có tuổi thọ trung bình khoảng 3 đến 5 năm. Chất lượng sống càng tốt thì cá đuôi kiếm sẽ sống càng lâu. Dù dễ nuôi, cá đuôi kiếm cũng sẽ thường xuyên mắc các bệnh khác nhau giống như mọi loài cá khác nếu chất lượng nước không tốt và cá bị stress.
Kích thước trung bình
Cá đuôi kiếm có thể đạt đến kích thước 11cm khi trưởng thành, không tính phần đuôi kéo dài. 11cm là kích thước khá lớn nên bạn hãy cân nhắc không nuôi cá đuôi kiếm trong bể cá quá bé.
Cách chăm sóc cá đuôi kiếm
Ai cũng có thể chăm sóc cho cá đuôi kiếm. Chúng không cần điều kiện chăm sóc quá đặc biệt và vẫn có thể sống khỏe, miễn là bạn đảm bảo được các yếu tố sau:
Kích thước bể
Là loài cá có kích thước nhỏ, trung bình, cá đuôi kiếm không cần bể cá quá to. Bạn có thể nuôi cá đuôi kiếm trong những bể có thể tích tối thiểu 30 lít.
Với kích thước trên bạn có thể nuôi bốn con cá đuôi kiếm, nếu bạn muốn nuôi nhiều hơn thì bạn cũng phải cung cấp cho chúng nhiều không gian sống hơn. Cụ thể là nếu muốn nuôi thêm một con thì bạn phải cho chúng thêm thêm 10 lít nước.
Thông số nước
Môi trường sống ngoài tự nhiên của cá đuôi kiếm rất đa dạng. Chúng thường sống ở khu vực sông, suối nước ngọt thuộc Bắc và Trung Mỹ, bạn cũng có thể tìm thấy cá đuôi kiếm ở Belize, Guatemala và Mexico.
Đôi khi cá đuôi kiếm có thể bơi ra khu vực nước lợ hoặc thậm chí nước mặn trong khoảng thời gian ngắn.
Tóm tắt lại thì cá đuôi kiếm rất khỏe. Chúng thích nước ấm, độ pH trung tính và nước cứng. Trái ngược với một số thông tin trên mạng, bạn không cần cho muối vào bể để giúp cho cá bởi cá đuôi kiếm mặc dù có thể sống được ở môi trường nước lợ nhưng chúng vẫn thích nước ngọt hơn nhiều. Dưới là thông số nước lý tưởng để nuôi cá đuôi kiếm:
- Nhiệt độ nước: 22° C đến 26° C
- Độ pH: 7.5 đến 8.5 (Cá thích nước hơi mang tính kiềm một tẹo)
- Độ cứng: 12 đến 35 dGH (nước cứng)
Bạn cần mua nhiệt kế cũng như dụng cụ để thử nước nếu muốn đảm bảo nước nuôi cá luôn ở tình trạng lý tưởng.
Cho gì vào bể cá
Trong tự nhiên cá đuôi kiếm sống trong những khu vực nhiều cây cối vậy nên bạn cần trồng nhiều cây trong bể để tạo chỗ trốn cho cá.
Xem thêm: Các loại cây thủy sinh không cần nhiều ánh sáng và CO2
Bạn có thể sử dụng phân nền, cát hoặc sỏi để lót đáy bể. Cá đuôi kiếm dành hầu hết thời gian ở tầng giữa bể nên chúng sẽ không yêu cầu cao về vật liệu lót đáy.
Bạn cũng có thể trang trí thêm cho bể cá bằng đá hoặc lũa. Chúng có thể làm đẹp thêm cho bể và cung cấp cho cá thêm chỗ trốn.
Chiếu sáng và lọc
Bạn có thể sử dụng mọi loại đèn thủy sinh bạn muốn. Cá đuôi kiếm không yêu cầu cao về điều kiện chiếu sáng. Tuy nhiên bạn vẫn cần ánh sáng để giúp cho cây thủy sinh khỏe mạnh.
Bạn cần một hệ thống lọc mạnh bởi cá đuôi kiếm là loài ăn nhiều và đương nhiên kèm theo đó là chúng tạo rất nhiều chất thải. Chỉ cần vài con cá đuôi kiếm cũng đủ để làm gia tăng ngưỡng ammonia và nitrite lên mức nguy hiểm nếu bạn không có hệ thống lọc tốt. Bạn cần lựa chọn loại lọc mạnh và có nhiều không gian chứa vật liệu lọc.
Thức ăn cho cá đuôi kiếm
Cá đuôi kiếm thích chế độ ăn giàu thực vật. Mặc dù chúng không phải là loài ăn rêu nhưng thỉnh thoảng cá đuôi kiếm vẫn thích ăn rêu dính trên đá hoặc lũa.
Ngoài rêu thì bạn có thể cho chúng ăn các loại rau như rau xà lách hoặc dưa chuột.
Thỉnh thoảng bạn có thể cho chúng ăn thức ăn giàu protein như các loại đồ ăn tươi sống hoặc đông lạnh như trùn chỉ, bo bo hoặc artemia. Ngoài việc cung cấp cho cá các loại dinh dưỡng cần thiết, thức ăn giàu protein còn giúp kích thích cho cá sinh sản và lên màu đẹp.
Thức ăn khô cũng tốt nếu bạn không có thời gian chuẩn bị các loại thực phẩm rau hoặc thức ăn đông lạnh. Hầu hết loại thức ăn khô hiện nay cũng được nghiên cứu để có thể cung cấp cho cá lượng dinh dưỡng cần thiết. Hãy đảm bảo bạn mua và cho cá ăn loại thức ăn từ hãng uy tín và chất lượng. Mình thường sử dụng cám thái (lazada) để cho cá cảnh có kích thước trung bình – nhỏ ăn.
Cá đuôi kiếm nuôi chung với cá gì?
Nhìn chung, cá đuôi kiếm là loài cá hiền lành, có thể được nuôi trong cá bể cộng đồng. Chúng sống tốt và thoải mái hơn nếu được nuôi ít nhất từ bốn con trở lên.
Bạn có rất nhiều lựa chọn để nuôi cùng cá đuôi kiếm. Tiêu chí để chọn cá nuôi chung với cá đuôi kiếm là chúng hiền lành hoặc hoạt động tầng khác so với cá hoặc không đủ to để bắt nạt cá đuôi kiếm và không quá bé đến mức vừa miệng cá.
Dưới là một số loại cá tuyệt vời để nuôi chung với cá đuôi kiếm:
- Cá diếc anh đào
- Cá mún
- Cá bảy màu
- Cá pleco
- Cá chuột
- Chạch culi
- Các loại cá tetra (cá neon, ember tetra, sóc đầu đỏ,…)
- Cá kiếm
- …
Xem thêm: Cá đuôi kiếm nuôi chung với cá gì
Sinh sản
Quá trình cá đuôi kiếm sinh sản rất thú vị và chúng đẻ rất nhiều, rất dễ ở bất kì loại môi trường nào mà không cần can thiệp.
Cá đuôi kiếm là loài đẻ con thay vì trứng. Cá cái sẽ giữ trứng trong bụng cho đến khi cá con nở.
Nếu bạn muốn cá con có tỉ lệ sống cao nhất thì bạn cần nuôi cá mẹ ra bể riêng và tách riêng cá mẹ ra khỏi cá con bởi chúng có thể ăn mất cá con.
Cá đuôi kiếm trưởng thành có thể đẻ tới 100 cá con một lần và bạn có thể cho cá con ăn thức ăn khô được nghiền. Khi cá con lớn hơn bạn có thể cho chúng ăn các loại đồ tươi sống hoặc đông lạnh như artemia, bo bo để kích thích tăng trưởng.
Xem thêm: Cách nuôi cá kiếm con nhanh lớn
Các câu hỏi thường gặp
Cá đuôi kiếm có ăn cá con không?
Cá đuôi kiếm không có tập tính chăm con vậy nên chúng sẽ ăn cá con nếu cá con không đủ nhanh. Khi cá mẹ đẻ thì bạn cần nhanh chóng tách riêng nó khỏi bể để cho cá con có tỉ lệ sống cao nhất.
Cá đuôi kiếm có ăn tép không?
Câu trả lời là có, cá đuôi kiếm sẽ ăn tép nếu tép vừa miệng chúng. Mặc dù cá đuôi kiếm không hung dữ nhưng cá đuôi kiếm khá to và tép lại vô tình vừa miệng chúng. Nếu bể của bạn không có nhiều chỗ trốn cho tép hoặc bạn muốn nuôi tép để sinh sản thì bạn không nên nuôi chung chúng với cá đuôi kiếm.
Cá đuôi kiếm có ăn cá bảy màu không?
Cá đuôi kiếm sẽ không ăn cá bảy màu bởi cá bảy màu đủ to để không vừa miệng cá đuôi kiếm. Tuy nhiên nếu cá bảy màu chưa trưởng thành và quá bé thì chúng vẫn sẽ bị cá đuôi kiếm ăn.
Kết lại
Chăm sóc cá đuôi kiếm dễ lắm. Chúng là một trong những loại cá sống khỏe và phổ biến nhất đối với những người nuôi lâu năm hoặc mới nuôi.
Cá đuôi kiếm có vô số hình dáng cũng như màu sắc để bạn có thể lựa chọn. Bạn chỉ cần cung cấp cho chúng môi trường sống đủ lớn, ổn định cộng với lọc nước đầy đủ là bạn sẽ sớm có một đàn cá trong bể thôi.
