Bạn mới mua tép về và nhận thấy tép không chịu ăn, thay vì đó chúng chỉ đứng im một chỗ hoặc núp hết? Hoặc một ngày đẹp trời tép trong bể nhà bạn tự dưng bỏ ăn? Tép là một loài đặc biệt nhạy cảm so với cá và sẽ có nhiều nguyên nhân có thể tác động đến tép và khiến cho chúng bị stress. Trong bài viết này mình sẽ đề cập đến các nguyên nhân có thể xảy ra và cách giải quyết.
Xem thêm: Tép cảnh không chịu ăn: nguyên nhân và cách giải quyết
Chất lượng nước xấu
Nguyên nhân phổ biến nhất trong số đó là chất lượng nước trong bể của bạn không đủ tốt, thường là do bể mới làm, chưa kịp cycle và bạn đã thả tép.
Giải thích qua về cycle thì đó là quá trình vi sinh có lợi trong bể sinh sôi đủ để có thể xử lý được các chất độc trong bể cá như là ammonia, nitrate, nitrite. Nơi mà vi sinh sống có thể là trong vật liệu lọc, dưới nền và trên các bề mặt trong bể. Vi sinh có lợi có vai trò xử lý nước và làm nước an toàn để các loài khác có thể sinh sống được. Bạn nên đảm bảo bể đã được cycle đầy đủ trước khi thả cá hoặc tép vào bể.
Quá trình cycle mất bao lâu? Không có một con số cụ thể, quá trình cycle có thể tốn một tuần cho đến tháng tùy thuộc vào cách bạn xử lý nước. Nếu bạn châm thêm vi sinh cho bể hoặc sử dụng nước từ bể cá khác để làm bể mới thì quá trình này sẽ diễn ra rất nhanh và chỉ tốn vài ngày.
Ngoài ra, dù cho bể đã làm lâu và bạn vô tình làm chết vi sinh có lợi cho bể do thay quá nhiều nước, rửa lọc hoặc bạn nuôi thêm cá thì cùng sẽ làm cho bể quay trở lại quá trình cycle.
Cách để giải quyết trong trường hợp này là châm thêm vi sinh (link lazada) và tạo dòng chảy tốt cho bể để đẩy nhanh quá trình cycle. Bạn có thể sử dụng các loại lọc có ngăn chứa vật liệu lọc (link lazada) như lọc vi sinh (link lazada) hoặc lọc thùng để tạo chỗ trốn và sinh sản cho vi sinh vật có lợi.
Xem thêm: Làm sao để châm thêm vi sinh đúng cách
Thông số nước nuôi tép sai
Có hai dòng tép chính hiện nay đó là tép màu( Neocaridina) và tép lạnh (Caridina)
Dù cho nước sạch mà thông số nước sai thì điều đó vẫn có thể khiến tép bị stress, bỏ ăn thậm chí có thể chết lai rai. Có hai dòng tép nhỏ phổ biến được nuôi trong bể thủy sinh đó là tép màu và tép lạnh, dù cho có ngoại hình có nhiều điểm tương đồng nhưng hai loài tép này lại thuộc chi khác nhau và không thể lai được với nhau. Các loại tép màu có thể được sinh sản với nhau và các loài tép lạnh cũng tương tự.
Tép màu
Nhìn chung tép màu có khả năng chịu đựng và sống tốt hơn so với tép lạnh. Một loại tép màu phổ biến là tép đỏ hay còn gọi là tép anh đào. Loại tép này có thể sống được kể cả ở trong môi trường không lý tưởng. Thông số để nuôi tép màu là:
- Nhiệt độ: 18 °C- 28 °C
- pH: 6.5-8.0
- TDS (chỉ số chất rắn hòa tan): 200-300ppm
- GH (độ cứng của nước): 4-8 dGH
Mặc dù tép màu có thể sống được ở nhiệt độ 18 °C- 28 °C nhưng chúng sẽ thoải mái hơn khi bể ấm một tẹo, tức là khoảng 22 °C- 26 °C, nếu bể của bạn quá lạnh, quá ấm hoặc có độ pH nằm ngoài khoảng trên thì có thể tép cũng sẽ bỏ ăn. Tép màu có khả năng chịu độ cứng tốt và chúng có thể sống trong cả môi trường nước cứng lẫn nước mềm nên thường thông số TDS và GH sẽ không phải nguyên nhân khiến tép bỏ ăn.
Tép lạnh
Tép lạnh thường đắt, khó nuôi và đòi hỏi về thông số nước hơn so với tép màu. Tuy nhiên, chúng lại đa dạng về họa tiết và màu sắc hơn so với người họ hàng kia. Một số dòng tép lạnh có thể kể đến là tép ong đỏ, tép ong đen, tép kingkong, blue bolts, tép tiger, …
Nếu các chỉ số nước nằm ngoài điều kiện sống của tép ong thì chúng sẽ bị stress và bỏ ăn.
- Nhiệt độ: 17 °C- 24 °C
- pH: 6.5-7.5
- TDS (chỉ số chất rắn hòa tan): 100-200ppm
- GH (độ cứng của nước): 4-6 dGH
Vậy nên bạn hãy thỉnh thoảng kiểm tra thông số nước, dù cho nước có sạch và thức ăn chất lượng tốt đến bao nhiêu tép cũng sẽ bỏ ăn nếu không được nuôi trong môi trường phù hợp. Nếu nước máy nơi bạn sống không phù hợp để nuôi tép thì bạn có thể đầu tư lọc RO và châm thêm khoáng để nuôi loài vật đòi hỏi cao này. Thường người nuôi chuyên nghiệp hoặc muốn nuôi các loại tép cao cấp đều sử dụng lọc RO xử lý nước nuôi tép để đảm bảo nước luôn sạch và có chất lượng tốt nhất.
Tép bị sốc nước
Tép hoặc cá có thể bỏ ăn do bị sốc nước. Nguyên nhân là do bạn thay đổi môi trường sống của chúng quá đột ngột. Tép có thể bị sốc nước nếu bạn mua chúng về và cho vào bể không đúng cách hoặc bạn thay quá nhiều nước trong bể trong khoảng thời gian quá ngắn.
Khi tép bị sốc nước thì điều tốt nhất bạn có thể làm lúc này là đảm bảo nước đủ sạch và có dòng chảy tốt để tép có thể thích nghi được với môi trường mới và tránh tác động quá nhiều đến bể trong khoảng thời gian này. Thông thường tép có thể thích nghi lại sau khi bị sốc nước khoảng 1-2 ngày sau đó. Trong trường hợp xấu thì tép sẽ không thích nghi được và chết, bạn cần phải vớt tép ra để tránh cho nước bị ô nhiễm.
Cách tránh cho tép bị sốc nước lần sau:
Bước 1: Thả nổi túi tép vào bể để nước trong túi dần bằng với nước trong bể trong nhá. Sau khi được thả nổi tầm 15-20 phút thì nhiệt độ trong túi sẽ bằng với nước bể.
Bước 2: Đổ tép ra bể/chậu nhỏ. Sau khi tép đã quen với nhiệt độ trong bể thì bây giờ là lúc bạn cho tép ra một bể hoặc chậu nhỏ riêng.
Bước 3: Cho nước từ bể chính vào một cách từ từ. Sau khi bạn đã cho tép vào bể hoặc chậu nhỏ riêng thì bạn hãy múc nước từ bể lớn (10% lượng nước trong bể nhỏ) và đổ từ từ vào chậu tép riêng đó. Lặp lại quá trình này sau khoảng 2 phút và tiếp tục cho đến khi lượng nước trong bể nhỏ tăng gấp ba lần, đây là thời điểm tép đã sẵn sàng để được đưa vào bể chính.
Bước 4: Cho tép vào bể chính. Bạn có thể sử dụng vợt nhỏ để vớt tép và đặt chúng từ từ bào bể chính. Một khi tép đã được đưa vào bể, chúng sẽ cần thêm thời gian để làm quen với nhà mới, bạn nên đợi một ngày trước khi cho chúng ăn.
Không có dòng chảy, dòng chảy không tốt
Môi trường sống trong tự nhiên của tép là những nơi nước có dòng chảy và thậm chí một số nơi còn có dòng chảy rất mạnh nếu khu vực đó có nhiều cây cối. Tép thích sống trong môi trường giàu oxy và ít CO2 vậy nên bạn cần cung cấp dòng chảy tốt để giúp tăng oxy trong nước và giúp cho chúng thoải mái. Nếu bể bạn có dòng chảy mạnh thì chúng cũng cần nhiều chỗ trốn để có thể nghỉ ngơi như các khe đá, gỗ, hang hoặc cây cối.
Đây cũng là lý do tép thường không ăn và hoạt động ít khi bạn nuôi chúng trong các bể bé không có lọc hoặc sủi oxy.
Nhiều cá, không có chỗ trốn
Nếu bạn nuôi chung tép với quá nhiều cá mà ít chỗ trốn thì tép sẽ cảm thấy stress và dễ bỏ ăn, đặc biệt khi các loài cá bạn nuôi hay bắt nạt tép hoặc đủ lớn để có thể ăn tép. Bạn nên chỉ nuôi chung tép với các loại cá hiền lành và không quá lớn. Bạn cần lưu ý là hầu hết các loại cá sẽ ăn bất cứ thứ gì vừa miệng chúng.
Xem thêm: Các loại cá cảnh có thể nuôi chung với tép
Tép vừa mới lột vỏ hoặc chuẩn bị lột vỏ
Khi tép chuẩn bị lột vỏ hoặc vừa mới lột vỏ thì chúng sẽ rất nhạy cảm với môi trường và sẽ trốn không đi ra khi được cho ăn.
Kết luận
Tép có thể không chịu ăn hoặc bỏ ăn vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Nguyên nhân chủ yếu là do chất lượng nước không phù hợp để nuôi tép, có thể là nước bị bẩn, chất lượng nước xấu hoặc do thông số nước không đúng. Ngoài ra tép có thể bỏ ăn khi chúng bị sốc nước, bị stress do cá bắt nạt hoặc chúng vừa mới lột vỏ. Tình trạng này nếu để lâu có thể khiến cho tép gặp nguy hiểm vậy nên bạn cần nhanh chóng tìm nguyên nhân và đưa ra cách giải quyết phù hợp.
