Bình CO2 thủy sinh chuyên dụng sẽ được thiết kế đúng, được kiểm thử, vận chuyển và lắp đặt theo quy chuẩn sẽ an toàn để sử dụng trong điều kiện thông thường. Hơn nữa, bình CO2 được sử dụng nhiều trong hộ gia đình và các nơi sản xuất chế biến khác mà ít khi có vấn đề xảy ra. Tuy nhiên, dù cực thấp nhưng mà khả năng bình CO2 nổ vẫn có thể xảy ra, bạn có thể phòng tránh trường hợp này bằng cách tuân thủ đúng theo các quy định sử dụng bình.
Lưu ý an toàn khi sử dụng bình CO2
Bình CO2 được coi là đầy khí khi lượng CO2 trong bình có trọng lượng bằng 68% lượng nước bình có thể chứa. Bình CO2 3 lít có thể chứa được 3kg nước, vậy tức là khi đầy khí, trọng lượng bình sẽ tăng lên 2.04 kg.
Khí CO2 có khả năng có thể co lại khi nhiệt độ thấp và nở ra khi nhiệt độ tăng. Sự thay đổi áp suất của khí CO2 có thể được đo bằng đồng hồ đo áp. Dưới là ví dụ về bình CO2 3 lít với áp suất thay đổi theo nhiệt độ.
Ví dụ khi bình khí CO2 3 lít được nạp đầy khí CO2. Khi nạp, nhiệt độ rất lạnh, áp suất sẽ vào khoảng 100 PSI. Khi được nạp đầy, bình ấm lên ở nhiệt độ phòng, tầm 22 độ C, áp suất trong bình sẽ tăng lên từ 100 PSI tới 837 PSI. Nếu nhiệt độ bình tăng lên 30 độ C, toàn bộ CO2 trong bình sẽ chuyển thành thể khí với áp suất xấp xỉ 1100 PSI.
Tại 48 độ C, áp suất bình sẽ lên tới 2000 PSI. Đây là áp suất lớn hơn ngưỡng áp suất an toàn của bình.
Tại 68 độ C, áp suất bình sẽ lên tới tầm 3000 PSI. Nếu bình có van an toàn thì áp suất này sẽ kích hoạt van xả khí.
Theo như những ví dụ trên, bạn có thể thấy, khi bình được nạp đầy khí, áp suất bình sẽ tăng cao cùng với nhiệt độ. Thông thường, nhiệt độ trong nhà sẽ khó có thể lên tới 48 độ C. Tuy nhiên, nếu bạn để bình CO2 tại những nơi kín, dưới ánh nắng trực tiếp vào ngày nóng thì lại khác. Khi bình CO2 được nạp đầy và nhiệt độ quá nóng, đôi khi tai nạn có thể xảy ra.
Vậy nên khi sử dụng, vận chuyển và bảo quản bình CO2, bạn cần để ý kỹ tới nhiệt độ vào thời điểm đó và nhiệt độ cao nhất có thể xảy ra.
Bình CO2 bị rò khí thì sao?
Bạn không cần lo về vấn đề bình CO2 bị rò khí nếu chỉ dùng bình CO2 thông thường cho bể thủy sinh, kể cả khi phòng có kích thước nhỏ (nhưng không quá nhỏ).
Trước khi tìm hiểu tại sao thì bạn nên biết về định luật Dalton, tức là khí CO2 bị rò trong phòng khó có thể đọng lại dưới đáy phòng được. Thay vì đó, khí sẽ hòa lẫn vào không khí có sẵn trong phòng.
Bây giờ giả sử phòng của bạn kín khí. Một mol CO2 sẽ có thể tích 22.4 lít ở điều kiện tiêu chuẩn và có khối lượng vào khoảng 44.1g. Vậy tức là 2.04 kg khí CO2 sẽ có thể tích vào khoảng 1036.19 lít. Một căn phòng bình thường sẽ có thể tích vào khoảng 45 mét khối (45000 decimet khối). Vậy nếu toàn bộ khí bị xả vào trong phòng thì chúng sẽ chiếm khoảng 2.3% thể tích phòng. Tỉ lệ CO2 trong không khí bình thường rơi vào khoảng 0.04%. Vậy nên cộng với lượng khí CO2 bị rò thì khí CO2 sẽ chiếm khoảng 2.34% thể tích phòng.
Theo Wikipedia nếu CO2 chiếm 1% thể tích không khí thì có thể khiến một số người nhạy cảm bị chóng mặt. Với mức độ 7% đến 10%, khí chỉ có thể gây khó thở, kể cả trong điều kiện thiếu Oxy.
Hơn nữa, khí CO2 không giống khí CO, phân tử khí sẽ không bị liên kết vào hemoglobin có trong hồng cầu, gây ngạt khí. Bạn có thể thở và thải được CO2 ra ngoài khi đi ra không khí bình thường.
Vậy nên nếu bạn ở trong phòng hoàn toàn kín khí với bình khí CO2 bị xả hết thì cùng lắm bạn chỉ bị khó thở mà thôi. Vậy nên vấn đề khí CO2 bị rò không phải là việc quá đáng lo ngại.
Xem giá bán và mua hệ thống CO2 cho bể thủy sinh (link lazada)
Kết lại
Bình CO2 chuyên dụng an toàn để sử dụng và sẽ hầu như không thể nổ trong điều kiện bình thường. Bạn nên giữ cho bình ở trong nhiệt độ phòng, tránh nơi kín và có ánh nắng mặt trời trực tiếp để đảm bảo an toàn. Trong một số trường hợp hiếm, bình CO2 có thể bị rò khí, tuy nhiên vấn đề này không đáng lo ngại bởi lượng khí CO2 trong bình thủy sinh không đủ để gây nguy hiểm trong nhà.
Theo kinh nghiệm của mình, bình CO2 không quá đắt và chi phí nạp lại cũng rẻ. Bạn chỉ cần phải đầu tư một lần và có thể dùng được mãi. Vậy nên đây là khoản đầu tư xứng đáng.
Tuy nhiên, nếu bạn muốn bể cá đơn giản, ngoài bình CO2 thì có những phương án khác bạn có thể sử dụng cho bể thủy sinh như là bộ chế, bộ kit CO2. Hoặc bạn cũng có thể làm những bể không cần phải sử dụng bình CO2 nếu muốn.
Xem thêm: Viên nén CO2 có hiệu quả không?
Nguồn:
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1350630717300092
https://asset.pitsco.com/sharedimages/resources/publications/system_alert_v3n1_aug-sept2014.pdf
