Ranchu là loài cá vàng lai tạo có nguồn gốc từ Trung Quốc, được nuôi chọn lọc từ dòng cá đầu lân. Nhờ ngoại hình đẹp và quý phái mà cá ranchu được một số người coi là vua của các loài cá vàng. Loài cá này có đầu tròn đặc trưng của cá đầu lân và không có vây lưng. Lưng của chúng có hình dạng cong xuống, nối với phần đuôi một gốc 45 độ, không phẳng như là cá đầu lân. Nhờ ngoại hình đặc biệt như vậy nên cá ranchu không bởi giỏi, có dáng bơi đặc trứng.
Chúng là loài loài cá lớn, có thể lớn tới 15-20cm. Vậy nên bạn cần cho chúng bể đủ lớn, ít nhất là khoảng 70 lít để nuôi cá.
Cá ranchu cần được nuôi trong bể có dòng chảy chậm, nước mát và hơi cứng một tẹo. Giống như mọi loài cá vàng khác, cá ranchu là loài ăn nhiều và thải nhiều. Đó là lý do bể cần có hệ thống lọc tốt và nước cần phải được thay thường xuyên.
Về loài cá nuôi cùng thì bạn cũng cần phải chọn những loài cá bơi chậm, hiền lành. Hơn hết nữa là không quá nhỏ. Nếu nuôi cùng các loài cá bơi nhanh thì chúng có thể hoạt động quá nhiều, đôi khi sẽ làm cá ranchu bị stress.
1. Các loại cá vàng khác
Đọc tưởng chừng như đây là lựa chọn hiển nhiên, cá vàng thì nuôi chung với cá vàng, có gì có thể sai được đúng không? Dù đúng là bạn có thể chọn nuôi các loại cá vàng với nhau nhưng mà bạn phải nuôi cùng loại.
Có nhiều loại cá vàng khác nhau trên thị trường hiện nay nhưng chúng có thể được chia thành hai nhóm chính, đó là
Cá vàng fancy
Cá vàng fancy là dòng cá sặc sỡ với vây dài và thân hình tròn hơn, mắt hơi lồi, một số loại thậm chí không có vây lưng.Chúng có được hình dáng tròn trịa cùng với bộ vây dài là nhờ được chọn lọc qua một khoảng thời gian dài.
Đặc điểm của các loài cá vàng này là chúng bơi chậm và đôi khi có thể gặp khó khăn trong việc lấy thức ăn so với các loài cá khác. Chúng cũng không thích bể có dòng chảy mạnh bởi vì chúng bơi không tốt.
Một số loại cá vàng fancy có thể kể đến là:
- Cá ba đuôi
- Cá vàng đầu lân
- Cá vàng ryukin
- Cá ranchu
- Cá vàng oranda
- Cá lan thọ
- Cá vàng ping pong
- …
Cá vàng bơi nhanh
Cá vàng bơi nhanh là những loại cá chưa được qua chọn lọc quá nhiều, vẫn giữ được nhiều nét của cá ngoài tự nhiên. Các loại cá vàng này có thân hình mảnh hơn nhiều, nhìn giống cá chép hơn và bơi nhanh hơn.
Các loài cá vàng kể đến là:
- Cá vàng thường
- Cá sao chổi
- Cá vàng wakin
- Cá vàng shubunkin
- …
Bạn nên nhớ rằng bạn chỉ nên nuôi cá ranchu với các loại cá vàng fancy, thân tròn khác để tránh việc chúng bị tranh giành thức ăn hoặc bị các con cá vàng bơi nhanh khác làm cho stress.
Thông thường thì nhiều người chỉ nuôi các loại cá vàng chung với nhau mà không nuôi thêm các loài khác. Nếu là mình thì mình cũng làm vậy bởi cá vàng không phù hợp để nuôi trong bể trồng nhiều cây cối lắm, mà hầu hết các loài cá khác trong danh sách này đều thích bể có nhiều cây thủy sinh. Tuy nhiên, nếu bạn vẫn muốn tìm các loài cá nuôi chung thì hãy đọc thêm danh sách bên dưới.
2. Cá chuột
- Kích thước: 4 cm
- Tính cách: Hiền lành
- Nhiệt độ nuôi: 23-26°C
- Độ pH: 6.5-7.5
- Độ cứng: 50—150 ppm
Cá chuột là một trong những loài cá phổ biến nhất trong cộng đồng thủy sinh bởi tích cách hiền lành và độ dễ nuôi của chúng. Cá chuột đôi khi sẽ khá nhát nếu không được nuôi theo đàn vậy nên nếu bạn có ý định nuôi cá chuột thì bạn cần phải nuôi chúng theo đàn ít nhất là 6 con trở lên
Cá chuột cũng đủ to và hoạt động ở tầng khác so với cá ranchu nên hai loài này sẽ hiếm khi tiếp xúc với nhau, do đó sẽ hiếm khi có vấn đề gì có thể xảy ra.
3. Cá pleco
- Tính cách: Hiền lành
- Nhiệt độ nuôi: 24-28°C
- Độ pH: 7.0-8
- Độ cứng: 100 – 250 ppm
Cá pleco mũi râu là loài cá phù hợp để nuôi chung với cá vàng ba đuôi. Cá pleco mũi râu là loài cá có ngoại hình kì lạ với tính cách hiền lành. Chúng là loài ăn rêu vậy nên sẽ không tranh ăn với cá ba đuôi. Cá pleco là công nhân chăm chỉ, chúng sẽ dành cả ngày để bơi khắp bể dọn dẹp và sẽ không bao giờ làm phiền đến cá ranchu
Một số người nói rằng cá pleco có thể hút nhớ của cá ranchu nhưng theo kinh nghiệm của mình thì mình chưa thấy trường hợp nào như vậy. Tuy vậy, bạn cũng có thể phòng tránh bằng cách cho cá ăn no bằng các loại rau củ quả luộc hoặc cho chúng nhiều rêu để ăn.
4. Cá mún
- Kích thước: 4cm
- Tính cách: Hiền lành
- Nhiệt độ nuôi: 22-28°C
- Độ pH: 7.0-8.0
- Độ cứng nước: 70—140 ppm
Cá mún là một loài cá đẻ con nổi tiếng. Chúng thường có màu đỏ nhưng bạn vẫn có thể tìm mua được các loại cá mún màu trắng, cam hoặc vàng,…
Cá mún thường có kích thước nhỏ, trung bình chỉ khoảng 3-4cm.
Hơn hết nữa chúng là loài cá hiền lành có thể nuôi chung với nhiều loại cá có chung kích thước khác. Cá mún cũng có thể nuôi chung với cá ranchu nếu cá mún đủ lớn. Bạn nên tránh mua các loại cá mún quá bé bởi chúng có thể bị cá vàng ranchu ăn khi cá lớn to lên.
5. Ốc táo
Okay, mình biết ốc táo không phải cá nhưng mà chúng là loài hoàn hảo để nuôi trong bể cá vàng. Ốc táo đủ lớn và cũng rất đẹp khi được kết hợp cùng với cá ranchu. Chúng cũng không sinh sản nhiều. Khi sinh sản thì ốc sẽ bò lên trên khỏi mặt nước và đẻ trứng lên trên kính. Bạn có thể dễ dàng kiểm soát số lượng ốc bằng cách bóc trứng và bỏ đi.
Ốc táo sẽ không làm phiền đến cá ranchu và ngược lại. Hơn hết chúng có thể giúp xử lý thức ăn thừa nếu bạn lỡ cho cá ăn quá nhiều.
6. Cá tỳ bà bướm
- Kích thước: 5-6cm
- Tính cách: Hiền lành
- Nhiệt độ nuôi: 20-27°C
- Độ pH: 7.0-7.8
- Độ cứng nước: 20-180 ppm
Loài cá độc đáo này thược được nhầm với cá đuối bởi ngoại hình tròn và dẹt, cộng với hai cái vây bơi to, nằm ngang của chúng. Về mặc lý thuyết thì cá tỳ bà bướm thuộc họ cá chạch.
Cá tỳ bà bướm là loài ăn rêu chăm chỉ, thực đơn chính của chúng là các loại rêu bám trên đá, gỗ và kính. Cá tỳ bà bướm cũng rất hiền lành và sẽ không bao giờ làm phiền đến các.
Tuy vậy loài cá này hơi khó nuôi và đôi lúc có thể chết không rõ nguyên nhân (theo kinh nghiệm của mình). Sau đó mình tìm hiểu mới biết là chúng cần nước sạch để sống.
Vậy nên bạn đặc biệt cần hệ thống lọc tốt nếu muốn nuôi chung cá ranchu với cá tỳ bà bướm.
7. Cá kim tơ vàng
- Kích thước: 3-4 cm
- Tính cách: Hiền lành, ưa hoạt động
- Nhiệt độ nuôi: 18-25°C
- Độ pH: 6.5-8
- Độ cứng: 90-300 ppm
Cá kim tơ vàng là một dòng cá thích nước mát giống như cá ranchu. Chúng cũng là loài cá hiền lành và nhiều màu sắc và giá thành cũng không hề đắt.
Cá kim tơ vàng có kích thước trung bình vào khoảng 3-4cm, vừa đủ to để nuôi chung với cá vàng ping pong.
Các loại cá cần tránh
Do là loài cá hiền lành, bơi chậm nên cá vàng ranchu khó có thể tự bảo vệ bản thân. Bạn nên tránh nuôi chúng chung với các loại cá khác quá dữ hoặc có hành vi rỉa vây. Một số loài có thể kể đến như là:
- Cá xecan (rỉa vây)
- Cá betta (rỉa vây)
- Cá két panda (cá dữ)
- Các dòng cichlid (rỉa vây và dữ)
- …
Ngoài ra, bạn cũng nên để ý đến kích thước. Tuy là loài bơi chậm nhưng cá ranchu vẫn có thể ăn được các loài cá vừa miệng chúng. Ngược lại, bạn cũng không được nuôi các loài cá quá to so với cá ping pong. Một số loài cá nhỏ cần tránh là:
- Cá trâm
- Ember tetra
- Cá chuột pygmy
- …
Các loài cá to cần tránh
- Cá rồng
- Cá két
- Cá trê
- …
Cuối cùng, bạn cũng nên tránh các loài hoạt động quá nhiều, bơi nhanh. Các loài cá này có thể bơi qua lại quá nhiều và làm stress cá ping pong nếu bạn không có bể cá đủ to. Ví dụ một số loài cá bơi nhanh là:
- Cá tên lửa
- Cá chuột mỹ
- …
