Hầu hết tất cả các loại cá cảnh đều có thể sống mà không cần sủi oxy nếu bạn biết cách. Đó là cung cấp cho chúng đủ không gian sống và chăm sóc cho bể định kỳ. Tuy nhiên, có một số loại cá có thể thích nghi với môi trường nghèo oxy hơn các loại cá khác. Chúng là những loại cá sống khỏe, phù hợp dành cho những người mới nuôi.
Dưới là danh sách các loài cá bạn có thể dễ dàng nuôi mà không cần phải sử dụng đến sủi oxy bạn có thể cân nhắc mua.
1. Cá betta
- Kích thước: 5-6cm
- Tính cách: Hơi hung dữ
- Nhiệt độ nuôi: 22-30°C
- Độ pH: 6.5-7.5
- Độ cứng: 90—300 ppm
Chắc hẳn không ai xa lạ gì với loài cá betta. Chúng là loài cá phù hợp cho những người mới nuôi bởi cá betta sống rất khỏe và có thể ăn được mọi thứ, không yêu cầu cao về môi trường sống! Tuy nhiên chúng vẫn thích thực đơn giàu protein hơn. Cá betta là loài cá hoàn hảo nhất để nuôi trong những bể cá bé từ 10 lít nước trở lên.
Cá betta là loài cá bơi tầng mặt và tầng giữa. Chúng là loài cá phù hợp cho những bể cá bé, có dòng chảy chậm và trồng nhiều cây cối.
Bạn không cần phải sử dụng đến sủi oxy để nuôi cá betta. Thực chất, bạn không nên dùng vì cá betta là loài cá thích nước tĩnh. Chúng đã thích nghi với việc sống trong những môi trường nước đục và nghèo oxy ngoài tự nhiên.
Cá betta là loài cá không thực sự hiền lành nên bạn cần phải xem xét kĩ trước khi nuôi chúng trong những bể cá cộng đồng. Nguyên tắc đầu tiên bạn phải luôn làm theo đó là bạn không bao giờ được nuôi chung hai con cá betta đực với nhau. Chúng rất hung hăng với con đực cùng loài trong mùa sinh sản.
2. Cá bảy màu
- Kích thước: 3-5cm
- Tính cách: Hiền lành
- Nhiệt độ nuôi: 22-28°C
- Độ pH: 7.0-8.0
- Độ cứng: 70—140 ppm
Cá bảy màu là loài cá cực kì phổ biến trong cộng đồng thủy sinh bởi chúng sống khỏe, có tích cách vô cùng hiền lành và có màu sắc sặc sỡ đa dạng.
Loài cá nhỏ bé này có thể sống tốt và không yêu cầu chăm sóc nhiều. Chúng có thể sống trong nhiều môi trường nước với thông số khác nhau. Cá cũng có thể sống được trong những môi trường nghèo oxy và không kén ăn. Bạn có thể cho cá bảy màu ăn tất cả các loại thức ăn cho cá. Do đó bạn không cần phải sử dụng sủi oxy để nuôi cá bảy màu.
Tuy nhiên, chúng vẫn không bất tử, tức cá bảy màu vẫn có thể chết do nhiều nguyên nhân khác nhau. Chủ yếu là do bạn không chăm sóc bể định kì, làm nước quá bẩn và gây bệnh cho cá. Vậy nên bạn hãy thực hiện thay nước bể thường xuyên và sử dụng bộ lọc tốt khi nuôi cá bảy màu.
3. Cá mún
- Kích thước: 4cm
- Tính cách: Hiền lành
- Nhiệt độ nuôi: 22-28°C
- Độ pH: 7.0-8.0
- Độ cứng: 70—140 ppm
Cá mún là loại cá khỏe, đẻ nhanh và dễ thích ứng với mọi loại môi trường và thời tiết khác nhau. Không những vậy cá mún thường có màu sắc đỏ nổi bật khiến chúng phù hợp để nuôi trong những chậu cá ngoài trời.
Cá mún cũng tương tự như là cá bảy màu, chúng là loài đẻ con. Nếu bạn chăm sóc cho cá tốt thì chẳng mấy chốc bể của bạn sẽ có một đàn cá đỏ mà thôi. Cá mún cũng có thể sống tốt trong môi trường nghèo oxy vậy nên bạn cũng không cần phải sử dụng sủi để nuôi cá.
4. Cá sặc gấm
- Kích thước: 5cm
- Tính cách: Hiền lành
- Nhiệt độ nuôi: 22-28°C
- Độ pH: 6.5-7.5
- Độ cứng: 50—150 ppm
Cá sặc gấm là loài cá hiền lành, thích nước hơi ấm và không cần bể cá quá to. Chúng có thể là bạn cùng bể với nhiều loại cá bởi chúng cũng khá hiền lành. Cá sặc gấm có nhiều điểm tương đồng so với cá betta. Chúng đều là những loại cá thích dòng chảy chậm và có thể sống trong môi trường nghèo oxy
Dù cho bạn không cần sục oxy để nuôi cá sặc gấm nhưng bạn cũng cần phải cho chúng bộ lọc tốt và chăm sóc cho bể định kì để cá có thể sống khỏe.
Ngoài cá sặc gấm thì cũng còn nhiều loài cá sặc khác, tuy nhiên bạn cần phải nghiên cứu cẩn thận. Lý do là bởi không phải loại cá sặc nào cũng hiền lành, một số loại có thể hung dữ và có tập tính bảo vệ lãnh thổ.
Bạn cũng có thể nuôi một số dòng cá sặc khác như sặc vàng, sặc cẩm thạch,…
Xem thêm: Các dòng cá sặc phổ biến
5. Cá sọc ngựa
- Kích thước: 4cm
- Tính cách: hiền lành
- Nhiệt độ nước: 20 °C – 27 °C
- Độ pH: 6.5-7.5
- Độ cứng: 50ppm – 140ppm
Loại cá sọc ngựa phổ biến nhất hiện nay là sọc ngựa dạ quang. Đó là một dòng cá sọc ngựa được chọn lọc và biến đổi gen từ cá sọc ngựa ngoài tự nhiên để có được màu sắc sặc sỡ và có thể cũng sẽ có bộ vây dài và đẹp hơn. Tuy vậy, dù là loại cá sọc ngựa nào thì về mặt bản chất chúng đều giống nhau.
Cá sọc ngựa là loài cá vô cùng khỏe, có thể sống được trong nhiều loại môi trường khác nhau. Cá cũng có thể chịu đựng được thay đổi môi trường tốt hơn so với một số loại cá khác. Chúng có thể sống được trong những môi trường nghèo oxy và không cần phải sử dụng sủi để nuôi.
Cá sọc ngựa cũng là loài cá bơi theo đàn. Bạn nên nuôi chúng theo đàn từ 6 con trở lên để cá cảm thấy thoải mái hơn.
6. Cá kim tơ vàng
- Kích thước: khoảng 3cm
- Tính cách: Hiền lành, ưa hoạt động
- Nhiệt độ nuôi: 18-25°C
- Độ pH: 6.5-8
- Độ cứng: 90-300 ppm
Cá kim tơ vàng có nguồn gốc từ Trung Quốc và Việt Nam. Chúng có kích thước tương đối nhỏ, chỉ vào khoảng 4cm. Cá kim tơ vàng là loài cá ưa hoạt động, hiền lành và sống vô cùng khỏe, không cần đến sủi oxy để sống. Bạn có thể nuôi chúng trong bất kì bể cộng đồng nào.
Chúng là loài cá thích nước mát hơn, tuy vậy vẫn hoàn toàn có thể sống khỏe trong những khu vực nước ấm nhiệt đới như là ở Việt Nam. Cá kim tơ vàng là loài cá bơi đàn, vậy nên bạn cũng cần nuôi một đàn ít nhất là từ 6 con trở lên để cá có thể thoải mái và hoạt động nhiều hơn.
7. Cá két panda
- Kích thước: khoảng 10 cm
- Tính cách: Bảo vệ lãnh thổ
- Nhiệt độ nuôi: 21-28°C
- Độ pH: 6.5-7
- Độ cứng: 180-250 ppm
Ta có thể dễ dàng thấy tên gọi “két panda” xuất phát từ màu sắc trắng và đen của nó. Sự kết hợp hai màu sắc trái ngược này có thể giúp két panda nổi bật trong bể thủy sinh.
Nếu bạn đang tìm kiếm loài cá có thể sinh sản tại bể cá trong nhà thì cá két panda là lựa chọn hoàn hảo dành cho bạn. Lý do bởi cá két panda có thể sinh sống và sinh sản trong mọi môi trường thậm chí những môi trường khắc nghiệt nhất mà các loài cá khác khó sống được. Chúng thích nước tĩnh và không cần phải sử dụng sủi oxy để nuôi.
Tuy vậy bạn vẫn cần đảm bảo chất lượng nước tốt để giúp chúng sống khỏe mạnh và vui vẻ hơn. Khi sống trong môi trường tốt, két panda có thể sống được tới 10 năm.
Cá két panda được tìm thấy ở Trung Mỹ, từ Guatemala cho đến Costa Rica.
Trong tự nhiên, chúng sống tại các khu vực suối với dòng chảy nhẹ cùng với độ pH hơi cao. Vậy nên bạn không cần phải sử dụng bộ lọc quá mạnh khi nuôi két panda. Bạn cũng không nên trồng quá nhiều cây cối bởi các loại cá két đều thích phá bể, cắn và làm bật gốc cây thủy sinh.
Lưu ý khi nuôi cá không cần sủi oxy
1. Nuôi ít cá
Đây là lỗi sai nhiều người dễ mắc phải nhất khi nuôi cá.
Nhìn cá bơi lội thực sự rất vui mắt vậy nên nhiều người thích nhồi nhét bể của mình với mọi loại cá họ có thể mua.
Kết quả là cá sẽ chết trong một vài tuần, vài ngày hoặc thậm chí là chỉ một lúc sau khi được thả vào bể. Nguyên nhân có thể là do cá bị ngộ độc ammonia trong nước hoặc là cá bị thiếu oxy.
Khi bạn nuôi quá nhiều cá và không sử dụng máy sủi oxy thì chúng đương nhiên sẽ bị thiếu khí. Tuy nhiên bạn có thể phòng tránh được tình trạng này bằng cách nuôi ít cá đi và nuôi các loại cá nhỏ hơn.
Trong trường hợp bể của bạn đã ổn định (bể đã có vi sinh có lợi hoạt động tốt và có trồng cây cối) và nếu bể của bạn chỉ nuôi một số loại cá bé thì bạn có thể sử dụng công thức 1cm cá cho mỗi 1.5 lít nước.
Ví dụ như nếu bể của bạn có 45 lít nước và nuôi cá neon, mỗi con có chiều dài khoảng 3cm thì bạn có thể nuôi được 10 con cá neon.
Tuy nhiên, công thức này không thể áp dụng được cho các loài cá to hơn như là cá vàng, cá thần tiên,…
Trong trường hợp đó thì bạn hãy tham khảo bài viết này.
2. Nuôi các loại cá không yêu cầu cao về oxy
Một số loại cá cần nhiều oxy để sống. Ví dụ là các loại có môi trường sống tại những con suối chảy mạnh và giàu oxy ngoài tự nhiên như cá tỳ bà sao, cá otto,… Tuy nhiên một số khác lại không cần nhiều oxy. Chúng có thể sống tại những khu vực nước tù và có dòng chảy chậm.
Ví dụ tiêu biểu nhất là cá betta. Khi nuôi cá betta thì bạn không nên sử dụng sủi oxy bởi chúng thích nước yên tĩnh và nhiều cây cối hơn. Thay vào đó bạn chỉ nên cung cấp cho cá đủ không gian sống và với bộ lọc chảy nhẹ như là lọc thác.
3. Trồng nhiều cây
Không chỉ đẹp, cây thủy sinh còn có thể giúp lọc nước, cung cấp oxy và tạo độ ổn định cho bể cá. Cây thủy sinh có thể tạo ra lượng oxy nhỏ giúp bù đắp cho việc thiếu hụt sủi oxy trong nước.
Các loại cây cung cấp nhiều oxy là những loại cây thủy sinh có tốc độ phát triển nhanh, có thể kể đến là:
- Rong đuôi chồn
- Rong la hán
- Rong đuôi chó cứng
- Cỏ thìa
- Tiêu thảo
- …
Cây thủy sinh có tác dụng cân bằng dinh dưỡng trong bể, giúp cho bể cá của bạn ổn định hơn.
Theo kinh nghiệm của mình, những bể cá khỏe mạnh và đẹp nhất luôn là những bể trồng nhiều cây và nuôi ít cá. (đương nhiên là trừ những trường hợp bạn định trồng bể phong cách biotop amazon hoặc phong cách biotop hồ malawi thì bạn có thể trồng ít cây hơn).
4. Sử dụng bộ lọc đủ mạnh
Trên thực tế, bể cá luôn trao đổi oxy với môi trường bên ngoài. Hoạt động trao đổi oxy này diễn ra ở mặt nước. Nước càng động thì hoạt động trao đổi này diễn ra càng thuận lợi, càng có nhiều oxy đi vào trong nước hơn.
Có một cách để bạn giúp quá trình trao đổi oxy hiệu quả hơn là sử dụng bộ lọc đủ tốt.
Ngoài việc giúp làm động mặt nước, bộ lọc tốt còn có thể giúp cho phân phối oxy đi khắp bể hiệu quả hơn.
Hiện nay trên thị trường có vô số loại lọc bạn có thể chọn. Nếu bạn có những bể cá bé tầm 20, 30 lít đổ xuống thì bạn có thể cân nhắc những loại lọc bé như lọc tháng hoặc lọc treo.
Đối với những loại bể to hơn thì bạn phải sử dụng các loại lọc treo hoặc lọc thùng để có thể giúp xử lý được lượng nước lớn.
Bộ lọc tốt không những giúp cung cấp thêm oxy cho bể cá mà tác dụng chính của chúng còn là giúp xử lý các chất độc hại trong nước.
Vi sinh sống trong bộ lọc có thể giúp hấp thụ lượng ammonia, nitrite có hại sản sinh ra từ thức ăn thừa và phân cá trong bể.
Tuy nhiên, nếu bạn nuôi những loài cá không thích dòng chảy mạnh như là cá betta thì bạn phải giảm dòng chảy của lọc để tránh làm stress cá.
5. Thay nước thường xuyên
Mình luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thay nước thường xuyên cho bể cá. Ngoài việc giữ cho nước bể cá sạch mà thay nước còn giúp bổ sung lượng khí Oxy, CO2 và lượng khoáng thiếu hụt hoặc xử lý các chất độc hại ứ đọng trong bể cá.
Kể cả bạn có bộ lọc tốt thì bạn không thể bỏ qua bước này được.
Lượng nước tối ưu để thay thường xuyên là 10-15% nước bể mỗi tuần. Thay nước thường xuyên không chỉ giúp cá sống khỏe mà còn giúp cho nước trong, cây cối trong bể phát triển nhanh, tạo sự ổn định cho bể cá.
Tuy nhiên, bạn cũng nên tránh thay nước quá nhiều. Làm vậy có thể gây sốc nước cá, cây, khiến chúng bị chết. Hoặc bạn cũng có thể sẽ làm chết hệ vi sinh chưa kịp sinh sôi trong bể, từ đó khiến chúng không kịp xử lý lượng thức ăn thừa và chất thải từ cá.
