Cá la hán là dòng cá thuộc họ cá rô phi được nuôi chọn lọc tại Malaysia vào những năm 1900. Kể từ đó chúng đã nhanh chóng trở nên phổ biến trong cộng đồng thủy sinh bởi vẻ đẹp và tính cách độc đáo của cá. Một phần lý do chúng phổ biến như vậy bởi cá la hán được nhiều người cho rằng là biểu tượng của sự may mắn. Bướu trên đầu cá càng to thì càng mang lại nhiều may mắn cho người nuôi.
Bướu trên đầu cá cũng là nét đặc trưng của dòng cá này, bướu càng to thì cá càng khỏe bởi đó là nơi chúng dự trữ chất béo. Nếu đầu cá nhỏ dần lại thì tức là cá đang không được cho ăn đủ chất và chúng đang bị buộc phải tự tiêu thụ mỡ trong cơ thể.
Trong suốt hàng thập kỷ qua, cá la hán đã được nuôi chọn lọc để cho ra nhiều loài, dòng la hán khác nhau mà mình sẽ liệt kê đến trong bài viết này.
1. Cá la hán Golden Monkey / Cá khỉ vàng
Đây là dòng cá la hán không phổ biến tại Việt Nam cũng như là trên thế giới. Thực chất chúng là dòng cá la hán cũng như là rô phi đắt tiền nhất vậy nên cá la hán khỉ vàng nếu được bán thì chúng có lẽ sẽ không bán tại các cửa hàng cá cảnh thông thường đâu.
Cá la hán khỉ vàng có những dải màu đỏ, vàng đậm chạy khắp người với cái đầu lớn màu hồng.
2. Cá la hán kamfa
Cá la hán kamfa luôn là lựa chọn thú vị để bạn có thể thử. Chăm sóc chúng sẽ khó hơn một tẹo so với các dòng la hán khác. Điểm khác biệt đầu tiên ở dòng cá la hán này là ngoại hình cơ thể của chúng. Cá la hán Kamfa sẽ có người vuông hơn so với các dòng la hán khác. Thay vì môi nhọn thì môi của chúng sẽ tròn và nhỏ hơn. Chúng có vây lưng và vây hậu môn ngắn, gần như là chạm vào vây đuôi.
Cá kamfa có đầy đủ các tiêu chí tiêu chuẩn và cộng với có màu sắc sặc sỡ với họa tiết rõ ràng thì sẽ được gọi là king kamfa. Thông thường thì trong một đàn cá, chỉ dưới 10% lượng cá có thể đạt tiêu chuẩn để có thể được gọi là king kamfa.
3. Cá la hán king kamfa
Đã nhắc đến cá kamfa thì bạn phải nhắc đến king kamfa – những cá thể cá cao cấp của dòng kamfa. Cá king kamfa thực chất chỉ là cá kamfa nhưng sẽ được lựa chọn kỹ hơn để đảm bảo đạt được một số tiêu chuẩn nhất định và chúng sẽ lớn và đắt hơn.
Những tiêu chuẩn đó có thể kể đến là:
- Có mắt đỏ hoặc trắng
- Miệng tròn, nhỏ
- Thân hình vuông
- Vây lưng và vây hậu môn bao vòng quanh vây đuôi
- Đuôi khỏe
- Màu sắc sặc sỡ
- Châu sợi dày, sáng
4. Cá la hán khỉ đỏ
Đây là dòng cá la hán đỏ hoàn toàn, chúng sẽ không còn giữ hoa văn ngọc trai hay châu thường thấy trên thân nữa. Dòng cá này được lai tạo ở Thái Lan. Chúng thường có thân hình dài với tỉ lệ lên đầu thấp.
Cá khỉ đỏ thực chất không có màu đỏ hoàn toàn, thay vì đó chúng sẽ có thân màu hồng hơi ngả đỏ. Để có thể duy trì màu đỏ thì bạn cần phải cho chúng ăn thức ăn chứa nhiều carophyll.
5. Cá La Hán Châu/ Pearl Zhen Zhu
Cá La Hán Châu là loại cá la hán phổ biến nhất hiện nay, chúng là loài la hán sống khỏe, dễ chăm sóc, có giá thành rẻ nhất. Vậy nên nếu bạn là người mới nuôi thì loài cá này sẽ là lựa chọn hoàn hảo dành cho bạn.
Khi so sánh cá châu với cá kamfa kể trên thì chúng sẽ có nhiều điểm khác nhau. Cục bướu ở trên đầu cá châu sẽ lớn hơn nhiều. Mắt của chúng thường sẽ có màu đỏ thay vì trắng/ vàng và lồi ra ngoài hơn. Miệng của cá la hán châu cũng sẽ lớn hơn nhiều. Cá la hán châu có họa tiết ngọc trai dày đặc, màu sắc sặc sỡ.
Có hai loại cá la hán châu phổ biến đó cá rồng đỏ và rồng xanh.
6. Cá la hán golden base
Dòng golden base thực chất không phải là một dòng cá cụ thể mà là tên gọi chung của các dòng cá la hán có chung một số đặc tính nhất định, thông thường nhất là đặc tính fader. Cá la hán fader trong giai đoạn còn nhỏ, mới nở sẽ có màu sắc, thông thường là vàng hoặc là đỏ. Khi chúng phát triển thì cá sẽ mất dần màu sắc, chuyển dần sang màu đen.
Sau đó thì chúng sẽ bước vào giai đoạn “fade” tức là màu đen trên người sẽ mất và cá sẽ dần có màu sắc trở lại.
7. Cá la hán thái silk
Nếu bạn muốn nuôi dòng la hán nhỏ hơn thì bạn có thể cân nhắc lựa chọn nuôi dòng la hán thái silk. Dòng cá la hán silk là dòng cá đẹp và bị đánh giá thấp. Chúng có thể có vảy bạc trên toàn thân, không có họa tiết châu.
Chúng nhỏ hơn các dòng la hán khác, với kích thước trung bình chỉ vào khoảng 18 – 25cm khi trưởng thành.
Kết lại
Dòng cá rô phi săn mồi này cần phải có chế độ chăm sóc đặc biệt. Trước khi bạn mua cá la hán thì đầu tiên bạn phải đảm bảo mình có thể cho chúng đủ không gian sống với bể lớn, bộ lọc đủ khỏe. Tiếp theo đó là bạn cần phải cho chúng ăn thực đơn giàu đồ tươi sống/ đông lạnh để cá có thể phát triển tốt, lên đầu và màu sắc đẹp.
