Ai cũng biết rằng cá là loài đẻ trứng, sau đó cá con phát triển dần dần bên trong và sẽ nở khi đến thời điểm. Tuy nhiên, có một số loại cá khác lại không đẻ trứng, thay vì đó chúng giữ trứng được thụ tinh trong người và đẻ khi cá con đã phát triển đầy đủ. Nếu bạn nuôi cá cảnh một thời gian bạn sẽ biết một số loại cá như là cá bảy màu, cá mún, cá bình tích là loài cá đẻ con.
Chúng sẽ mang bầu trong khoảng 21-30 ngày, tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường, sức khỏe cá mẹ và điều kiện khác của bể. Bụng cá sau đó càng ngày và to dần. Cá mẹ khi đẻ sẽ đẻ khoảng từ 2 đến 200 cá con.
Về các loài cá đẻ con
Cá đẻ con là một trong những loại cá cảnh phổ biến nhất. Chúng cũng là các loài cá được nuôi sinh sản chọn lọc nhiều nhất bởi khả năng dễ sống, dễ sinh sản. Hầu hết các loại cá đẻ con bạn thấy trên thị trường hiện nay sẽ thuộc họ Poeciliidae. Các loài cá trong họ này bao gồm cá bảy màu, cá mún, cá bình tích, cá kiếm,…
Cá đẻ con có nhiều lợi thế về mặt sinh tồn hơn so với các loài cá đẻ trứng. Cá con của cá đẻ con thường sẽ to hơn so với cá đẻ từ trứng, chúng cũng có thể bơi tốt hơn, tránh bị các loài cá khác săn.
Các loài cá đẻ con thường sẽ là cá ăn tạp, dễ cho ăn, bạn có thể cho chúng ăn mọi loại đồ ăn cho cá cảnh. Chúng có thể ăn được thức ăn viên khô, đồ ăn tươi sống, rau củ quả luộc rêu, tảo,…
Nếu bạn muốn nuôi sinh sản các loài cá này bạn cần phải lưu ý đến một số thứ. Chúng là loài cá dễ sinh sản, như đã nhắc đến ở trên. Khi nuôi bạn nên nuôi cá theo tỉ lệ một đực ba cái. Nếu bạn nuôi quá nhiều cá đực mà chỉ có một cá cái thì cá cái sẽ bị liên tục làm phiền khi đến thời điểm sinh sản. Nếu tình trạng này kéo dài lâu thì cá cái có thể bị stress, dễ bị bệnh hoặc thậm chí là chết.
Các loài cá đẻ con thường sẽ dễ phân biệt giới tính hơn so với các loài cá đẻ trứng. Điểm khác biệt là nằm ở vây hậu môn. Cá cái sẽ có vây hậu môn hình quạt, trong khi đó cá đực sẽ có vây hậu môn nhỏ, dài, đó cũng là cơ quan để giúp cá đực thụ tinh cho cá cái khi chúng đến thời điểm sinh sản.
Cá cái có thể dự trữ tinh trùng của cá đực. Vậy nên chúng có thể đẻ nhiều lần sau một lần thụ tinh. Đó là lý do thỉnh thoảng bạn chỉ có một con cá cái mà cá vẫn có thể mang bầu và đẻ được.
Có lẽ do có quá nhiều lợi thế về sinh tồn nên các loại cá đẻ con không quan tâm đến cá con cho lắm. Khác với một số loài cá đẻ trứng, cá đẻ con sẽ không có tập tính chăm con. Chúng có thể sẽ ăn chính cá con vừa mới đẻ. Vậy nên khi bạn thấy cá đẻ con thì bạn hãy tách riêng cá bố mẹ và cá con ra để cá con có cơ hội sống sót tốt nhất.
Về các loài cá đẻ trứng
Phần lớn các loài cá cảnh sẽ là loài cá đẻ trứng. Các loài cá đẻ trứng sẽ đẻ rất nhiều, thường là vài trăm cho đến vài nghìn quả trong một lần đẻ. Trứng sẽ tự phát triển và hình thành cá con mà không cần quá nhiều sự giúp đỡ từ cá bố mẹ. Thông thường thì cá con sẽ bị các loài cá hoặc sinh vật khác ngoài tự nhiên ăn, chỉ một số khác mới có thể sống sót và phát triển thành cá trưởng thành.
Thông thường thì cá càng có tập tính chăm con thì chúng sẽ càng đẻ ít trứng. Các loài cá như là cá thần tiên, cá két, cá lóc,.. Chăm con tốt, vậy nên chúng sẽ đẻ ít trứng hơn.
Cá cũng sẽ có vô số hình thức đẻ trứng khác nhau. Một số loài thì sẽ đẻ trứng lên giá thể như là cá chuột, cá thần tiên, cá két,… Một số khác thì đẻ trứng và trứng sẽ rơi rải rác khắp nền như các loại cá tetra, cá neon, cá sóc đầu đỏ. Một số cũng có thể xây tổ trên mặt nước và đẻ trứng lên đó như một số loại cá lóc, cá betta. Cũng có một số loại cá khác ngậm trứng trong miệng cho đến khi trứng nở như là cá rồng.
Cá con của các loại cá này cần chăm sóc kỹ hơn bởi chúng sẽ bé và yếu hơn nhiều so với các loại cá đẻ con khi mới được đẻ. Thông thường thì cá con vẫn sẽ còn noãn hoàng khi nở, cá sẽ lấy dinh dưỡng từ noãn hoàng trong một vài ngày đầu và không cần phải cho ăn trong thời gian này.
Trong thời gian khi cá đủ lớn thì nhiều trại cá sẽ sử dụng các loại thức ăn nhỏ như là artemia, lòng đỏ trứng, trùng cỏ,… để nuôi.
Kết lại
Phần lớn loài cá cảnh là loài cá đẻ trứng. Tuy nhiên, vẫn sẽ có những loài cá đẻ con. Chúng thường sẽ phổ biến hơn đối với những người mới nuôi bởi cá đẻ con thường sống khỏe, dễ sinh sản trong nhiều điều kiện môi trường khác nhau. Nếu bạn mới nuôi cá, muốn thử nuôi cá sinh sản thì bạn có thể thử nuôi các loại cá như cá bảy màu, cá mún, cá bình tích hoặc là cá kiếm.
Nếu bạn muốn nuôi cá đẻ trứng sinh sản thì bạn có thể thử nuôi cá két panda hoặc là cá betta.