Cá bảy màu – dòng cá quốc dân mà hầu hết ai cũng đã từng sở hữu khi nuôi cá cảnh. Chúng là loài cá đẹp, hiền lành, nhỏ nhắn. Cá bảy màu có nhiều kiểu hình với màu sắc và giá thành đa dạng, có nhiều loại cá giá rẻ, phù hợp với tất cả mọi người, cũng có những dòng cá bảy màu đắt hơn, cho những bạn muốn thử sức nuôi cá sinh sản, ghép cặp, tạo kiểu hình.
Sức khỏe và tuổi thọ của cá sẽ phụ thuộc nhiều vào môi trường sống và cách bạn chăm sóc cho cá. Nếu bạn muốn cá bảy màu sống khỏe, lên màu đẹp thì bạn cần phải làm theo những chỉ dẫn rõ ràng.
Dưới đây là các mẹo để giúp bạn chăm sóc cho cá bảy màu tốt nhất
1. Mua cá bảy màu từ nguồn uy tín
Cá bảy màu có giá thành đa dạng, từ rẻ tới đắt. Bạn có thể tìm được vô số loại cá bảy màu trong các cửa hàng cá cảnh. Trong một số cửa hàng, chúng được nhồi nhét vào cùng một bể, trong đó cá không được dưỡng, và có cả cá chết không được vớt ra.
Hồi trước mình cũng thường mua tại những cửa hàng như vậy, kết quả là về cá bị nấm và chết dần. Tại những cửa hàng không uy tín, cá bảy màu có thể bị bệnh mà bạn không thể nhìn thấy được. Một số loại bệnh sẽ không có biểu hiện bên ngoài, chỉ bùng phát khi bạn mua về và sẽ nhanh chóng lan ra các con cá khác cùng bể.
Ngoài ra khi bạn mua cá bảy màu tại những cửa hàng không uy tín thì bạn cũng có thể mua cá có nguồn gen xấu. Cá không được nuôi, chọn lọc cẩn thận, vậy nên chúng có thể có hệ đề kháng kém, dị tật, khó sinh sản và lên được màu đẹp.
2. Sử dụng bể đủ lớn
Lỗi sai cơ bản nhất nhiều người mắc phải là nuôi cá bảy màu trong những bể quá bé như là bể tròn nhỏ và nhồi nhét cá quá nhiều. Nếu nuôi cá trong bể cá nhỏ như vậy lâu thì cá sẽ dễ bị ốm yếu và nhanh chết. Bạn nên nuôi chúng trong bể có thể tích ít nhất là 10 lít. Tuy nhiên, bạn nên nuôi chúng trong bể 15 lít hoặc rộng hơn, càng lớn thì càng tốt.
Lý do là bể càng lớn thì càng ổn định, hệ vi sinh có thể hoạt động được tốt và nước bể sẽ sạch hơn. Hơn nữa là nếu nuôi trong bể quá bé, bạn cần phải thay nước hàng ngày. Với bể cá to hơn thì bạn chỉ cần thay nước hàng tuần là được.
Xem thêm: Nên nuôi bao nhiêu cá trong bể thủy sinh
3. Có lọc nước tốt
Cá bảy màu cần có lọc nước tốt để sống tốt, khỏe mạnh. Lọc nước có tác dụng lọc cặn bẩn, tạo oxy trong nước, vi sinh trong lọc có thể giúp làm giảm nồng độ các chất gây hại như là ammonia, nitrite trong bể.
Nói ngắn gọn thì lọc tốt sẽ giúp cải thiện chất lượng nước, giúp cá có môi trường sống an toàn, không có chất độc. Lọc là thiết bị không thể thiếu dù cho bể cá của bạn to hay nhỏ.
Xem thêm: Cách chọn bộ lọc tốt cho bể thủy sinh
4. Cho cá bảy màu ăn thức ăn tốt
Để cá cảnh có thể khỏe mạnh thì bạn phải để ý đến nhiều yếu tố khác nhau. Ngoài việc đảm bảo nước bể luôn sạch thì bạn cũng phải đảm bảo cho cá có chế độ ăn đa dạng, chất lượng và đầy đủ chất.
Cho cá ăn đúng loại thức ăn và đúng cách không chỉ giúp cho cá tránh được các loại bệnh tật mà còn giúp chúng lên màu đẹp, năng động hơn. Hơn hết nữa cho cá ăn đúng cách cũng giúp bạn kiểm soát được vấn đề về rêu hại và chất lượng nước luôn được đảm bảo.
Để cá có thể lên được màu đẹp, bạn cần phải cho cá bảy màu ăn chế độ ăn đa dạng, với món chính là các loại thức ăn khô như là cám (mình thường dùng cám thái). Thỉnh thoảng bạn nên bổ sung thêm cho cá thức ăn tươi sống hoặc đông lạnh như là artemia, trùn chỉ, bo bo,… để cá có đủ chất và được cung cấp thêm sắc tố để lên màu tươi hơn.
Bên trên là các loại đồ ăn bạn có thể lựa chọn để cho cá ăn, một số có thể dễ dàng tìm mua, một số khác thì bạn có thể tự làm và tạo tại nhà nếu muốn.
Tuy nhiên, vẫn sẽ có những loại thức ăn bạn cần tránh cho cá ăn. Đó là:
Thịt mỡ – Hầu hết loại thịt cá ăn ngoài tự nhiên là thịt từ côn trùng. Cá cũng cần protein như mọi loài vật khác tuy nhiên chúng khó có thể xử lý được mỡ từ thịt các loài động vật trên cạn. Thịt quá nhiều mỡ có thể làm hại cho gan cá và thậm chí là giết cá.
Bánh mì – Đây là loại đồ ăn nhiều người dùng để cho cá ăn. Cũng đúng mà, bởi vì bánh mì dễ kiếm, dễ bảo quản và nhà của ai cũng có bánh mì. Tuy vậy, cho cá ăn bánh mì quá nhiều sẽ không tốt cho cá. Lý do là bởi nó có chứa bột mì và bột mì sẽ nở khi tiếp xúc với nước. Nếu cho cá ăn quá nhiều thì nó sẽ nở ra trong bụng cá, đôi khi có thể khiến cho cá gặp táo bón. Từ đó gây ra các hậu quả nghiêm trọng khác, thậm chí có thể khiến cá chết.
5. Thay nước và hút cặn đáy định kì
Có bộ lọc tốt không thể giúp nước bể của bạn sạch mãi mãi được. Bạn cần phải thực hiện thay nước định kỳ để đảm bảo loại bỏ được các chất độc tích tụ trong bể. Thay nước có thể giúp loại bỏ nitrate thừa. Giữ cho mức nitrate ở mức thấp nhất có thể là một cách để giúp cá không bị chết và lên màu đẹp.
Lượng nước tối ưu bạn nên thay mới cho bể là vào khoảng 10-15% lượng nước bể một tuần hoặc hai tuần một lần nếu bạn nuôi lượng cá vừa phải.
Bạn nên sử dụng cây hút cặn để dọn đáy bể và thay nước một thể luôn để có thể dọn dẹp bể hiệu quả nhất. Hút cặn đáy có thể giúp bạn loại bỏ được phân cá, thức ăn thừa và các loại chất thải hữu cơ khác bị tích tụ dưới nền bể.
Khi đổ nước mới vào bể, bạn cần phải đảm bảo rằng nước mới không được chứa clo.
Nước máy đôi khi có thể chứa clo. Clo trong nước có tác dụng sát khuẩn, đảm bảo nước không quá nguồn bệnh. Tuy nhiên, nếu bạn cho nước có clo vào bể thủy sinh thì bạn sẽ giết cá, tép và hệ vi sinh trong bể.
Để khử clo thì bạn có thể để nước bên ngoài không khí trong vòng một ngày. Bạn cũng có thể cho thêm sủi oxy để quá trình clo bay hơi diễn ra nhanh hơn.
Nếu bạn muốn khử clo nhanh hơn thì bạn có thể sử dụng các loại thuốc xử lý nước.
6. Rửa lọc
Lọc nên được rửa hàng tháng. Nếu bể của bạn nuôi nhiều cá bảy màu thì bạn cần phải rửa lọc thường xuyên hơn.
Nếu bạn để lọc quá lâu và không hít cặn bẩn thì lọc sẽ dần bị tắc lại. Nếu để quá lâu, dòng nước của lọc sẽ bị yếu, lọc thổi lại cặn bẩn và trong bể hoặc vi sinh trong lọc cũng có thể bị chết.
Việc đầu tiên bạn cần làm là rửa vật liệu lọc sinh học bằng nước sạch, được khử clo để tránh làm chết vi sinh. Tốt nhất là bạn nên sử dụng nước được lấy từ bể cá.
Tiếp theo bạn hãy rửa vật liệu lọc cơ học. Đó là các loại mút và bông để lọc cặn bẩn. Đối với các loại bông mịn quá khó rửa thì bạn có thể thay mới.
Tiếp theo bạn hãy kiểm tra xem có cần thay vật liệu lọc hoá học không – đó là các loại than hoạt tính giúp khử độc nước. Thông thường, than hoạt tính sẽ hết tác dụng sau khoảng từ 6 tháng đến một năm.
Bạn lưu ý là chỉ sử dụng nước để rửa vật liệu và lọc. Các loại chất tẩy rửa như là xà phòng có thể giết hết vi sinh có lợi. Ngoài ra, nếu bạn để sót lại xà phòng thì nó sẽ hoà lẫn vào nước bể cá, sau đó có thể giết hết cá trong bể của bạn.
7. Trồng nhiều cây thủy sinh
Một bể thủy sinh dày đặc cây cối có thể là điểm nhấn cho bất kỳ căn phòng nào. Ngoài cung cấp vẻ đẹp ra thì cây thủy sinh còn có nhiều tác dụng hơn bạn nghĩ đó. Một trong số đó là cung cấp bộ lọc tự nhiên cho bể thủy sinh.
Cây có thể giúp hấp thụ dinh dưỡng dư thừa, xử lý các chất độc như là nitrate, ngăn tình trạng cá chết và có thể giúp phòng tránh rêu hại phát triển, đồng thời tạo chỗ trốn cho cá con và tép con.
Những bể thủy sinh đẹp, ổn định và khỏe mạnh nhất luôn là bể trồng nhiều cây và nuôi ít cá. Với số lượng cây thủy sinh nhiều và bạn nuôi ít loài trong bể, bạn thậm chí còn không cần phải thay nước, có thể giảm được công sức chăm sóc cho bể. Những loại cây thủy sinh lọc nước tốt nên là cây phát triển nhanh, sống khỏe.
Xem thêm: Các loại cây giúp lọc nước tốt nhất
8. Giảm nguyên nhân gây stress và hung hăng của cá bảy màu
Đây là vấn đề thường gặp khi bạn nuôi cá bảy màu. Mặc dù cá bảy màu là loài cá nhỏ, hiền lành, đôi khi, chúng vẫn có thể bị stress và rỉa vây cá khác.
Một số nguyên nhân có thể khiến cá bảy màu stress/ rỉa vây là:
- Cá bảy màu trong thời điểm sinh sản
- Cá bảy màu cái mang bầu
- Tỉ lệ cá đực quá cao so với cá cái
- Nước bị bẩn
- Thiếu thức ăn
Bạn có thể thấy, cá bảy màu đôi khi có thể rỉa vây cá khác khi đến thời điểm sinh sản, cá cái có thể bị bắt nạt quá nhiều. Vậy nên bạn nên nuôi cá bảy màu với mật độ vừa phải, tỉ lệ tốt là 3 cái 1 đực.
Khi cá cái mang bầu, vào thời điểm sắp đẻ thì bạn nên tách riêng cá ra để tránh việc chúng bị stress.
Xem thêm: Dấu hiệu cá bảy màu sắp đẻ và cách nuôi chúng sinh sản
9. Để ý để có thể chữa bệnh cho cá nhanh
Cá bảy màu có thể bị nhiều căn bệnh khác nhau, ví dụ như là nấm trắng, thối vây, xù vảy,… Nhiều căn bệnh có thể diễn biến và lan khá nhanh. Vấn đề là một số loại bệnh không có nhiều dấu hiệu nhận biết ở thời điểm ban đầu.
Một số loại bệnh khác thì có thể dễ được nhận biết hơn nếu bạn để ý kỹ. Vậy nên nếu bạn thấy cá có biểu hiện hoặc có ngoại hình bất thường thì bạn nên tìm kiếm nguyên nhân và đưa ra cách điều trị phù hợp để tránh bệnh trở nặng.
Hầu hết mọi loại bệnh đều có thể được phòng tránh bằng cách chăm sóc cho bể thường xuyên và cho cá ăn thức ăn tốt.
Kết lại
Cá bảy màu là loài cá không yêu cầu mức độ chăm sóc cao. Chúng có thể sống trong nhiều điều kiện môi trường khác nhau. Tuy nhiên, nếu bạn cho chúng môi trường tốt thì chúng có thể sống khỏe, ít bị chết và lên màu đẹp hơn.
Mục tiêu của bạn là cho chúng môi trường tự nhiên, sạch và ổn định nhất có thể. Chế độ ăn tốt với thực đơn đa dạng cũng là cách để cải thiện hệ đề kháng, giúp cá bảy màu sinh sản tốt.
