Dấu hiệu cá thần tiên sắp đẻ và cách nuôi cá thần tiên sinh sản

Cá thần tiên là một loài cá đẹp, sống khỏe, phù hợp cho những người mới nuôi cũng như nuôi lâu năm. Mình nhớ là một trong những loài cá đầu tiên mình nuôi là cá thần tiên. Khi đó vẫn chưa có nhiều cửa hàng cá cảnh như bây giờ, thay vì đó là những chiếc xe đạp với bọc cá trên đường. Rõ ràng là những con cá được bán trong túi như vậy không thể sống khỏe rồi :D. 

Các loài cá bây giờ được dưỡng, chăm sóc đầy đủ và được nhập từ những nguồn uy tín hơn. Việc chăm sóc cho cá và cho cá sinh sản cũng dễ dàng hơn bởi bây giờ các dụng cụ, thiết bị cũng như kinh nghiệm trên mạng được cập nhật rộng rãi hơn. 

Cá thần tiên là một loài khá dễ đẻ. Nếu bạn bỏ ra tầm khoảng 15 phút để nghiên cứu trước thì bạn có thể nuôi thành công cá đẻ trứng, chăm được cá con sống sót với tỉ lệ trên 90%. 

Xác định giới tính của cá thần tiên

Một trong những trở ngại đầu tiên khi bạn muốn nuôi cá thần tiên sinh sản là xác định giới tính của cá. Lý do bởi cá cái và cá đực không có nhiều điểm khác nhau. 

Bạn sẽ đọc được nhiều mẹo trên mạng, tuy vậy, cách dễ nhất để có thể xác định giới tính của cá là dựa vào ống sinh sản. 

Cá thần tiên sẽ đủ tuổi sinh sản khi đạt 6-7 tháng tuổi, bạn gần như sẽ không phân biệt được giới tính của cá nếu chúng chưa trưởng thành. 

Khi cá đến tuổi, bạn sẽ thấy ống sinh sản của cá cái sẽ lớn, với phần đầu to hơn. Cá đực sẽ có ống sinh sản nhỏ với phần đầu nhọn. 

Có một cách khác để chọn cặp cá đực cái là dựa vào tập tính sinh sản của chúng. Khi cá thần tiên ghép cặp, bạn sẽ thấy một cặp cá bơi gần nhau, đuổi các con cá khác đến gần. 

Nếu bạn chỉ dựa vào các đặc điểm ngoại hình khác ngoài ống sinh sản thì sẽ ít khi chính xác. Đó là lý do nhiều người nuôi cá thần tiên và không bao giờ thấy chúng sinh sản. Đó là bởi bể của họ chỉ nuôi cá đực hoặc chỉ nuôi cá cái. 

Làm bể sinh sản

Có hai vấn đề chính bạn cần phải để ý đó là nhiệt độ nước và độ sạch của nước nếu muốn nuôi cá thần tiên sinh sản thành công. 

Nhiệt độ nước nên vào khoảng 22°C – 28°C. Cá thần tiên không thích nước bẩn hoặc có chứa ammonia, nitrite. Bộ lọc vi sinh tốt có thể giúp bạn xử lý những chất đó trong bể sinh sản. Lọc vi sinh có hai tác dụng. Một đó là lọc giúp lọc nước, lọc cặn bẩn trong bể. Hai là vi sinh trong lọc có thể giúp xử lý ammonia, nitrite sản sinh từ thức ăn thừa cho cá. Bạn cần sử dụng nước từ bể cũ và chạy lọc cho bể sinh sản vài ngày trước khi thả cá. 

Lọc vi sinh không có dòng chảy mạnh, phù hợp để nuôi cá thần tiên. Ngoài ra, lọc cũng sẽ không hút trứng cá và cá con như các loại lọc khác. 

Bạn cần lưu ý là bạn không thể chỉ dựa vào lọc để xử lý nước được. Bạn cần phải thay lượng lớn nước 2 ngày một lần hoặc tuần một lần nếu muốn sinh sản cá thần tiên sinh sản thành công. Lượng nước tối thiểu bạn cần thay là khoảng 30% nước bể mỗi tuần. Hoặc thậm chí bạn cũng có thể thay 30% lượng nước hàng ngày với nước sạch được khử clo nếu có thể. 

Bể để sinh sản cá thần tiên nên có kích thước vào khoảng trên 60 lít. Không giống như các loài cá khác, cá thần tiên thích bể cao thay vì bể rộng và nông. Vậy nên bạn nên chuẩn bị bể có độ cao vào tầm 30 cm hoặc hơn. Nếu bạn nuôi cá thần tiên trong bể cá quá bé thì chúng sẽ có thể stress và không đẻ trứng. 

Môi trường sống tự nhiên của chúng là những khu vực nước có dòng nước chảy chậm, có nhiều cây cối. Bạn nên có thêm ống gốm, lũa, đá để làm giá thể cho cá đẻ trứng và nuôi thêm cây thủy sinh thì tốt. Bể nuôi cá thần tiên sinh sản không nên có nền sỏi/ cát. 

Sau khi đã làm bể, bể đã được cycle đầy đủ thì bạn có thể nuôi cá thần tiên theo cặp một đực một cái để sinh sản. 

Cho cá thần tiên ăn

Cá thần tiên là loài ăn tạp, vậy nên chúng có thể ăn được hầu hết tất cả các loại thức ăn bạn cho cá ăn. 

Nếu cá thần tiên không chịu ăn thì chứng tỏ là có gì đó đang không ổn. Có thể là do nhiệt độ của bể bị sai hoặc nước bị bẩn. Như đã đề cập đến bên trên, cá thần tiên là loài khá nhạy cảm với thay đổi nhiệt độ và chất lượng nước. 

Do là cá ăn tạp, cá thần tiên nên được cho ăn chế độ ăn đa dạng, bao gồm thức ăn khô chất lượng tốt, kết hợp với đồ ăn giàu protein như là đồ tươi sống hoặc đông lạnh. 

Bạn có thể sử dụng trứng artemia và bộ ấp để có thể tự ấp nở artemia. Artemia là loại thức ăn tốt để kích thích cá sinh sản cũng như là cá con phát triển nhanh hơn. 

Nếu bạn không có điều kiện để ấp nở artemia thì bạn có thể lựa chọn mua artemia đông lạnh hoặc artemia sấy khô. 

Bạn nên cho chúng ăn hai lần một ngày với lượng thức ăn đủ để ăn dưới hai phút. Nếu còn sót lại thức ăn thừa thì bạn cần phải hút ra. Đó là lý do bạn không nên để nền sỏi trong bể nuôi cá thần tiên sinh sản. 

Khi cho cá ăn thì cho cá ăn ít luôn tốt hơn là cho cá ăn nhiều. Khi cho cá ăn quá nhiều, thức ăn thừa có thể sẽ bị tích tụ dưới đáy bể và gây bẩn nước rất nhanh. Bởi vì cá thần tiên là loài cá có thân hẹp vậy nên chúng sẽ dễ bị mắc các vấn đề về tiêu hóa hơn nếu bị cho ăn quá nhiều. 

Dấu hiệu cá thần tiên sắp đẻ và tập tính sinh sản

Khi cá thần tiên chuẩn bị sinh sản, chúng sẽ ghép cặp và bảo vệ một vùng bể để sinh sản. Cá cái có bụng to và bỗng dưng trở nên dữ hơn là dấu hiệu cho thấy chúng sắp đẻ. 

Cá đực sẽ có thể tấn công các con đực khác. Cá cái sẽ có thể bơi vòng quanh cá đực. Cả hai con lúc đó sẽ bắt đầu duỗi rộng vây ra, bơi đối mặt với nhau hoặc bơi vòng quanh người nhau. Một khi quá trình ghép cặp xảy ra, chúng sẽ chọn một khu vực bể và cùng nhau dọn dẹp chỗ đó để đẻ trứng. 

Cá cái sẽ đẻ trứng trên bề mặt phẳng như là lá cây, trên đá hoặc trên lũa, trứng sẽ được sắp xếp thẳng hàng. Khi cá cái đẻ trứng, cá đực sẽ bơi đằng sau cá cái để thụ tinh bằng ống sinh sản. Nếu bạn nuôi hai con cá cái thì chúng vẫn có thể có hành vi này nhưng trứng sẽ không được thụ tinh, do đó sẽ không thể nở được. 

Chăm sóc trứng cho cá thần tiên

Khi phát hiện trứng trong bể, bạn có thể nhấc, vớt cá bố mẹ ra hoặc để chúng chăm trứng cho cá con. 

Cá thần tiên là loài chăm con tốt vậy nên chúng sẽ không ăn con của chính mình. Trừ một số trường hợp hiếm cá tự ăn con là khi chúng chưa có nhiều kinh nghiệm chăm hoặc khi thông số nước không đúng và khiến cho cá bị stress. 

Nếu bạn để cá bố mẹ chăm con thì chúng sẽ dọn dẹp trứng thường xuyên, loại bỏ trứng không được thụ tinh và cung cấp oxy cho trứng bằng cách sử dụng vây và quạt cho trứng thường xuyên. . 

Trong trường hợp bạn muốn tách riêng cá bố mẹ và trứng ra thì bạn phải có cách để ngăn ngừa trứng bị nấm và cung cấp oxy cho chúng. 

Loại thuốc được sử dụng nhiều nhất để ngăn trứng không bị nấm là xanh methylen. Dòng nước trong bể nuôi trứng cũng quan trọng, bạn nên có bộ lọc vi sinh để nước có thể được cung cấp oxy và có dòng chảy đủ tốt. 

Trong điều kiện tốt thì trứng cá sẽ nở sau khoảng 2 đến 3 ngày. 

Chăm sóc cho cá thần tiên bột

Sau khi nở, cá thần tiên vẫn chưa thể bơi và kiếm ăn được ngay. Khi đó chúng sẽ hấp thụ dinh dưỡng còn sót lại từ noãn hoàng và không di chuyển nhiều. 

Sau khoảng 3 đến 5 ngày, cá thần tiên bột có thể bắt đầu tự do bơi lội. Trong thời điểm này, chúng vẫn có thể tiếp tục hấp thụ dinh dưỡng từ noãn hoàng. Bạn có thể cho cá ăn trùng cỏ vào thời gian này. 

Cách tạo như sau:

• Sử dụng một chậu hoặc bể nước tầm 5-10 lít
• Đổ đầy nước từ bể cá, cho thêm vài lát dưa chuột, rau, vỏ chuối tùy bạn chọn
• Để chậu nước ở nơi thoáng mát, ấm, tránh ánh sáng quá mạnh.
• Chờ tầm 4 ngày thì nước sẽ bắt đầu xuất hiện trùng cỏ, bạn có thể đợi cho rau phân hủy và chìm xuống dưới đáy để có thể hút hoặc vớt trùng cỏ ra cho cá ăn. 
• Cá betta bột cần được cho ăn bằng trùng cỏ trong một tuần đầu tiên. Sau đó thì bạn có thể chuyển sang các loại thức ăn lớn hơn. Loại thức ăn mình thích dùng nhất mà có thể cung cấp đầy đủ chất cũng như kích thích cá con phát triển là artemia.

Hoặc tốt hơn nữa thì bạn có thể cho cá ăn artemia ấp nở – loại thức ăn tốt nhất để nuôi cá bột. Bạn có thể sử dụng trứng artemia và bộ ấp để tự ấp nở artemia.

Xem thêm: Cách ấp và nuôi artemia

Nếu bạn không có điều kiện để tự ấp artemia thì bạn có thể mua tại các cửa hàng cá cảnh. Ngoài ra thì bạn cũng có thể cho cá con ăn artemia sấy khô. 

Xem thêm: Cách cho cá bột ăn artemia sấy khô

Bạn nên cho cá con ăn nhiều lần trong ngày, mỗi lần chỉ cho chúng ăn một lượng thức ăn ít vừa đủ. Tránh việc cho cá con ăn quá nhiều có thể dẫn đến tình trạng thức ăn dư thừa và làm bẩn nước. Dấu hiệu để biết cá con đã no là chúng không ăn thêm thức ăn và bụng của cá con bắt đầu tròn lại.

Bạn có thể sử dụng artemia để nuôi cá con từ lúc bé cho đến lúc chúng trở thành. Hoặc bạn có thể dần dần cho chúng làm quen với thức ăn khô khi cá con lớn hơn khi cá thần tiên được vài tuần tuổi. Thông thường, khi vào khoảng 4-6 tuần tuổi, bạn có thể chuyển qua nuôi cá con bằng các loại cám cho cá cảnh chất lượng tốt.

Khi nuôi cá con thì giữ chất lượng nước sạch cũng là vô cùng quan trọng, bạn cần thay từ 10 đến 15% nước  2 lần mỗi tuần. Sau khi cá con bắt đầu lớn hơn thì bạn cần phải cho chúng ra bể cá to hơn và tiếp tục cho cá ăn thức ăn tốt cộng với thay nước thường xuyên. 

Kích thước bể nuôi cũng vô cùng quan trọng, bạn cần phải cho cá thần tiên đủ không gian sống nếu không chúng sẽ bị chậm lớn, còi cọc và gặp nhiều vấn đề về bơi lội. Khi cá con lớn hơn thì bạn cũng phải chuyển dần cá sang bể to hơn để chúng có thể phát triển được. Bể nuôi một đàn cá 4-5 chục con cá thần tiên nên có kích thước ít nhất là 100 lít.