Hầu hết các loại thức ăn công nghiệp chất lượng tốt cho cá cảnh hiện nay đã có thể cung cấp đầy đủ lượng dinh dưỡng cần thiết cho cá cảnh. Tuy vậy, khi tự mình làm thức ăn bạn có thể dễ dàng kiểm soát được nguyên liệu và có thể cung cấp cho cá thức ăn cao cấp với giá thành rẻ hơn nhiều. Nếu bạn vẫn muốn thử tự mình chế miến thức ăn cho cá thì trong bài viết này mình sẽ hướng dẫn bạn 5 cách để bạn có thể tự tạo thực đơn phù hợp với từng loại cá mình nuôi.
Các loại cá và chế độ ăn
Giống như động vật, cá cũng sẽ có loại cá ăn thịt, cá ăn cỏ/ rêu và cá ăn tạp. Hầu hết cá cảnh hiện nay là loài ăn tạp, một số ít là loài cá săn mồi và chỉ ăn rêu, cỏ. Vậy nên nếu bạn muốn tự làm thức ăn cho cá thì đầu tiên bạn cần phải biết thực đơn ngoài tự nhiên của chúng là gì trước đã. Dưới là hướng dẫn qua về thức ăn cần thiết cho mỗi loại cá:
- Cá ăn tạp: Hầu hết các loại cá cảnh trên thị trường hiện nay là cá ăn tạp. Các loại cá này sẽ ăn thức ăn được làm từ cả thịt lẫn thực vật. Thông thường thì cá ăn tạp sẽ ăn nhiều thực vật hơn, lượng đạm trong thức ăn cho cá chỉ nên vào khoảng 30-50%.
- Cá săn mồi: Hiếm có loài cá nào chỉ ăn thịt ngoài tự nhiên. Đương nhiên là vẫn sẽ có những loài cá săn mồi với thực đơn chính là thịt, tuy nhiên thỉnh thoảng chúng vẫn sẽ ăn các loại thực vật khác. Với loài cá săn mồi thì bạn nên cung cấp khẩu phần ăn chứa 60-70% đạm và 30-40 % thực vật.
- Cá ăn thực vật: Một số loài cá là loài cá chuyên ăn thực vật, có thể kể đến là cá lau kiếng/ cá pleco và cá otto và một số loài cá khác. Cá otto sẽ chỉ ăn thực vật và sẽ không ăn bất kì loại thức ăn cho cá nào khác vậy nên bạn cần phải lưu ý điều này khi nuôi cá. Bể cá nên luôn có rêu hại để cá không bị chết đói. Các loài cá khác đôi khi vẫn có thể ăn được thức ăn có chứa đạm nhưng chúng sẽ ăn không nhiều.
Các loại nguyên liệu bạn có thể sử dụng
Dưới là các nguyên liệu chứa nhiều dinh dưỡng, an toàn cho cá cảnh bạn có thể sử dụng.
Nguyên liệu thực vật
Lưu ý khi chọn rau cho cá ăn thì bạn nên chọn các loại rau tự trồng hoặc là các loại rau organic tức là không có sử dụng thuốc trừ sâu.
- Các loại rau lá đậm: Các loại rau có lá xanh đậm như là các loại cải, cải xoăn, cải thìa, cải thìa … , rau chân vịt có hàm lượng dinh dưỡng, khoáng, vitamin cao, có thể cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào cho cá cảnh. Nếu bạn có nuôi tép thì các loại rau này cũng vô cùng phù hợp để cho tép ăn để chúng nhanh lớn, lên màu đẹp.
- Tỏi: Tỏi là loại thức ăn thần kì có thể giúp kích thích cá ăn và đồng thời cũng giúp cải thiện sức khỏe của cá nhờ vào khả năng kháng khuẩn.
- Hoa quả/ củ: Ngoài rau thì bạn cũng có thể cho thêm hoa quả hoặc các loại củ vào đồ ăn cho cá. Những loại củ quả phổ biến, an toàn cho cá có thể kể đến là cà rốt, táo, lê, đậu, cam, …
- Tảo xoắn (lazada): Bạn có thể trộn thêm tảo xoắn cho cá để cung cấp thêm cho cá thêm vitamins, amino axit và giúp cá lên màu tốt hơn.
- Bột ngô hoặc bột khoai tây: Để kết dính thức ăn/ nguyên liệu với nhau. Bạn chỉ cần một tẹo bột ngô, tầm khoảng một thìa nhỏ là được. Thông thường bạn chỉ cần sử dụng bột ngô nếu bạn định nướng thức ăn bằng lò nướng để thức ăn khô lại. Trong bài này mình sẽ chỉ sử dụng tủ lạnh để bảo quản thức ăn nên sẽ không dùng đến nguyên liệu này.
Nguyên liệu thịt
Bạn chỉ nên sử dụng thịt từ các loài giáp xác hoặc là cá, tránh sử dụng thịt gia cầm/ gia súc bởi cá sẽ khó tiêu hóa mỡ và thịt từ các loài này.
Các loại thịt phổ biến là cá hồi, cá ngừ, các loại cá nước ngọt như là cá rô phi, cá rô,.. Bạn nên tránh sử dụng quá nhiều thịt cá chép bởi ăn nhiều cá chép có thể khiến cho cá cảnh gặp vấn đề khi tổng hợp vitamin B1.
Xem thêm: Các loại cá mồi cho cá cảnh
Bạn cũng có thể sử dụng tôm, mực, hàu,… Bạn nên sử dụng đồ tươi sống để thức ăn có thể có chất lượng tốt nhất. Thịt cho cá cũng có thể có chút mỡ. Các loài cá săn mồi có thể tiêu hóa được khẩu phần ăn chứa 6% mỡ. Lượng mỡ quá cao trong đồ ăn có thể làm ảnh hưởng đến gan cá nên bạn cần cẩn thận.
Trong các công thức dưới mình cũng sẽ sử dụng gelatin để giúp làm dính đồ ăn lại, tránh việc để thức ăn bị rữa quá nhanh trong nước.
Xem thêm: Các loại thức ăn giúp cá cảnh lên màu tốt
Công thức làm thức ăn cho cá
Bên dưới là các loại công thức bạn có thể thử
1. Công thức đồ ăn cho cá ăn tạp
Giống như tên gọi, công thức này không cần bạn phải sử dụng nhiệt.
Nguyên liệu
- 1 lá gelatin
- 50g rau xanh (cải xanh, cải xoăn, dưa chuột …)
- 30g thủy hải sản (tôm, cá,… )
- ¼ tép tỏi
Hướng dẫn làm
- Luộc rau chín và sau đó thải nhỏ.
- Cho hết tất cả nguyên liệu vào máy xay sinh tố, xay đến khi ra được hỗn hợp nhuyễn, hơi đặc.
- Luộc sôi một ít nước để hòa lẫn gelatin sau đó cho từ từ vào hỗn hợp.
- Để bảo quản thì bạn hãy cho vào một túi zip, lát mỏng ra và cất tủ lạnh hoặc bạn có thể bỏ vào khay đá.
2. Công thức đồ ăn cho cá ăn thực vật
Cho những loài cá chuyên ăn rong rêu hoặc là cho tép thì bạn có thể thử chế biến công thức sau:
Nguyên liệu
- Đậu hà lan
- Rau cải xoăn (hoặc các loại cải khác tùy bạn chọn)
- Dưa chuột
- Yến mạch
- Gelatin
Hướng dẫn
- Bạn đầu tiên hãy luộc các loại rau trên hoặc bất kì loại rau nào bạn đang có trong tủ lạnh
- Cho rau luộc và yến mạch và xay nhỏ.
- Đun ít nước để hòa tan gelatin và sau đó trộn đều vào hỗn hợp
- Để bảo quản thì bạn hãy cho vào một túi zip, lát mỏng ra và cất tủ lạnh hoặc bạn có thể bỏ vào khay đá.
3. Công thức đồ ăn cho cá săn mồi
Để làm thức ăn cho cá săn mồi thì bạn cần phải sử dụng nhiều thịt hơn một tẹo
Nguyên liệu
- 1 lá gelatin
- 20g rau xanh (cải xanh, cải xoăn, dưa chuột …)
- 60g thủy hải sản (tôm, cá,… )
- ¼ tép tỏi
Hướng dẫn làm
- Luộc rau chín và sau đó thải nhỏ.
- Cho hết tất cả nguyên liệu vào máy xay sinh tố, xay đến khi ra được hỗn hợp nhuyễn, hơi đặc.
- Luộc sôi một ít nước để hòa lẫn gelatin sau đó cho từ từ vào hỗn hợp.
- Để bảo quản thì bạn hãy cho vào một túi zip, lát mỏng ra và cất tủ lạnh hoặc bạn có thể bỏ vào khay đá.
Kết lại
Thức ăn đông lạnh có thể bảo quản và sử dụng trong vòng 12 tháng nếu được bảo quản tốt. Khi cho cá ăn thì bạn chỉ nên lấy ra lượng vừa đủ, tránh lấy ra quá nhiều. Lý do bởi làm đông lại đồ ăn sẽ khiến cho thức ăn bị mất nhiều chất và có nguy cơ bị hỏng cao hơn.
